Siła synergii - promocja paliw gazowych
W obecnych czasach, kiedy stoimy w obliczu wyzwań klimatycznych, kiedy realnie zaczynamy myśleć o przyszłości naszej planety, kiedy ekologię możemy nazwać filozofią, szansą na realną zmianę in plus jest stworzenie globalnej ekostrategii z przełożeniem na taktykę lokalnych działań. Jedynie synergia działań na kilku poziomach – instytucji rządowych, koncernów oraz społeczeństwa może sprawić,że ekologia stanie się częścią edukacji społecznej, a nie chwilową modą.
Zyskać na ekologii
Tworzenie i implementacja czystych technologii, przyjaznych środowisku produktów, może nieść ze sobą zarówno niepoliczalne korzyści, jak również stanowić doskonałą szansę biznesową. Obecnie zmieniły się priorytety - już nie tylko wpływy i zyski są wyznacznikiem sukcesu, teraz preferencje zyskuje jakość, innowacyjność, uczciwość i CSR, czyli społeczna odpowiedzialność biznesu. Niepoliczalnym zyskiem dla każdego z nas będzie zapewne poprawa jakośći życia, dbałość o przyszłe pokolenia oraz satysfakcja z poprawnej społecznie postawy. A w przypadku instytucji rządowych czy też korporacji mamy do czynienia z możliwością zbudowania, zyskania bezcennego zaufania wśród otoczenia. Siłę stanowi realne przełożenie wartości, idei bycia ekologicznym na długofalowe programy, a nie jednorazowe działania wizerunkowe czy też puste slogany. Jeśli, tak jak to się dzieje w wielu krajach Unii Europejskiej, idea przełoży się na aktywność, to pojawią sie również policzalne zyski.
Jednym z najlepszych i na ten czas najciekawszym case’m jest światowa walka z zanieczyszczonymi miastami i jej rozwinięcie w koncepcie „czystych miast", a dalej wdrożenie idei w życie poprzez systemy motywacyjne. Podczas śwatowej konferencji klimatycznej w Kopenhadze zaprezentowano dane środowiskowe z 30 ekologicznych miast, które stanowić mogą swoistego rodzaju dowód, że wielkie aglomeracje mają do odegrania niezwykle istotną rolę w walce z globalnym ociepleniem. I pomimo, że ekologia często traktowana jest jako dobro luksusowe, to realnie taka inwestycja warta jest swojej ceny - zwróci się poprzez poprawę naszego otoczenia, jakości życia.
Spaliny stanowią coraz większy problem w światowych aglomeracjach. Nadmierna emisja spalin wpływa zarówno na stan zdrowia mieszkańców wielkich miast, ale również na zwierzęta, rośliny, a nawet budynki. Aby temu przeciwdziałać zarówno władze centralne, jak i lokalne, podejmują szereg proekolegicznych aktywności - Włosi wprowadzili ekologiczny podatek, Niemcy i Hiszpanie wydzielili specjalne „zielone strefy", a Francja inwestuje w ekologiczny transport miejski.
Dobre praktyki płyną z Włoch
Jeszcze do roku 2006 roku liczba pojazdów z napędem na LPG we Włoszech wolna wzrastała., Jednak od 2007 roku, kiedy rozpoczęto intensywną promocję tego paliwa poprzez systemy motywacyjne, jak np. dopłaty w wysokości 500-1500 euro, liczba samochodów na LPG znacząco wzrosła, tj. o 74 231 szt . w 2008 roku, a o 339 295 sztuk w 2009 roku ( 15,72 % wszystkich rejestracji w tym kraju). W 2009 roku zarejestrowano również 127.836 aut na CNG. Kierowcy samochodów napędzanych gazem ( LPG lub CNG) moga liczyc nawet na 3000 Euro jeśli ich instalacja jest montowana fabrycznie w nowym aucie a emisja spalin CO2 nie przekracza 120g/km.
Jeśli zaś chodzi o kwestię „czystych miast", to jednym z piewszych miast, które ropoczęło aktywną walkę z nadmierną emisją spalin był Mediolan. Początkiem było wprowadzenie podatku od spalin, a kolejnym krokiem - otoczenie centrum miasta specjalnie zaprojektowanymi bramami wjazdowymi. Na każdej z tych bram umieszczone zostały kamery, dzięki którym władze miasta kontrolują czy przyjeżdżające samochody posiadają odpowiednie oznakowanie, świadczące o uiszczeniu podatku od spalin. Owo oznakowanie to proste naklejki „EcoPass", których koszt, co interesujące, uzależniony jest od wieku samochodu. Najniższa opłata wynosi 2 euro i dedykowana jest dla aut najbardziej przyjaznych środowisku, natomiast najwyższa stawka wynosi aż 10 euro i podlegają jej wszystkie pojazdy wydzielające nadmierną ilość spalin. Jeśli kierowca nie wniesie opłaty i postanowi wjechać do centum Mediolanu, to czeka go kara nawet w wysokości 70 euro. Dzięki wprowadzeniu takich rozwiązań, władze miasta mogą zyskać nawet 24 miliony euro rocznie i dalej - zainwestować w modernizację komunikacji miejskiej, zakup ekologicznych pojazdów komunikacji czy rozbudowę ścieżek rowerowych.
Trzy kolory miasta
Od 2010 roku już w 40 niemieckich miastach obowiązuje zakaz ruchu pojazdów emitujących nadmierne ilości spalin. To prawo obowiązuje zarówno mieszkańców Niemiec, jak i turystów - jednym słowem wypowiedziana została walka ze starymi samochodami. Berlin i Hanower już jakiś czas temu rozpoczęły wprowadzać słowa w czyny i ustanowiły zakaz ruchu samochodów nie spełniajacych konkretnych kryteriów emisyjnych. Tak jak we Włoszech, kierowcy muszą oznakować swoje samochody odpowiednimi winietami. Odpowiednimi, ponieważ ich kolor odzwierciedla trzy europejskie normy dotyczące wielkości spalin i datę produkcji pojazdu. I tak mamy trzy kolory - zielony, żółty i czerwony. Dalej kolor winiety określa część miasta, do której możemy wjechać - tylko kolor zielony daje nam możliwość poruszania się po centrum, a złamanie tego prawa wiąże się z karą w wysokości 40 euro i 1 punktu karnego. Kolor czerwony dedykowany jest dla samochodów o najwyższej emisji spalin - i te samochody mają zakaz wjazdu do strefy zielonej i żółtej. Jeśli chodzi o komunikację miejską, to władze miasta planują wymianę całej floty taksówkowej i pojazdów nauki jazdy na auta zasilane CNG, a w kolejnym etapie także autobusów miejskich.
Dodatkowo rząd Niemiec wprowadził ekologiczny program podatkowy tj. Podjęto decyzję o preferencyjnych stawkach, opłatach środowiskowych i od spalin dla pojazdów zasilanych na LPG i CNG. Postanowiono również, że do 2018 roku podatek akcyzowy na paliwa LPG i CNG nie ulegnie zmianom. Wynikiem tych wszystkich działań jest kilkukrotny wzrost sprzedaży CNG od 2001 do 2008 roku.Jeśli chodzi o LPG, to na terenie Niemiec już mamy jedną z największych sieci stacji autogazu LPG na świecie.. Kiedy w roku 2006 ilość wynosiła 1100 sztuk, tak już pod koniec 2009 roku liczba ta wzrosła do ponad 5 tysięcy stacji LPG.
Austria a zielona komunikacja miejska
1977 rok można określić mianem przełomowego dla austriackiej komunikacji miejskiej. Dlaczego? Ponieważ właśnie w tym roku przerobiono około 300 autobusów na zasilanie mieszanką olej napędowy- gaz LPG oraz zobowiązano dostawców do produkcji specjanie na zamówienie stolicy kraju - Wiednia, autobusów wyposażonych w silniki spalinowe zasilane gazem. Latem 1977 roku otwarto również nową zajezdnię autobusową, która mogła przyjąć aż 200 pojazdów zasilanych gazem. Od tego czasu można powiedzieć, że austriacka, a doprecyzowując - wiedeńska komunikacja miejska jest jedną z najbardziej przyjaznych środowisku naturalnemu, jak również osobom niepełnosprawnym. Z liczbą 500 abutobusów zasilanych na LPG Wiedeń pretenduje do największego, światowego operatora ekologicznej komunikacji miejskiej, a samo miasto do jednego z najczystszych w Europie.
Przykład idzie od góry
Francuski rząd rozpoczął proekologiczną edukację od swoich struktur, tzn. minimum 20% ministerialnych samochodów powinno być zasilanych gazem. Francuskie miasta liczące powyżej 200 tysięcy mieszkańców są ustawowo zobligowane, aby 50% nowych autobusów transportu miejskiego było zasilanych na paliwo ekologiczne. Zachęta ekonomiczną jest limitowane zwolnienie z podatku VAT od zakupionego paliwa gazowego przez taksówki i autobusy miejskie. Myśląc jak zmotywować firmy, korporacje do zmiany floty samochodowej na ekologiczną, rząd wprowadził refundację 50% VAT od zakupionego paliwa LPG do pojazdów służbowych. Kolejnym krokiem było przyznanie dofinansowania w wysokości 2 tysięcy euro na zakup samochodów z instalacją gazową i tu dodatkowo wprowadzono obostrzenie, że pojazd nie może być starszy niż 3 lata.oraz musi spełniac określone normy emisji CO2.
Londyńskie opłaty
W Wielkiej Brytanii zagwarantowano niski podatek paliwowy na LPG do 2011 roku, a posiadacze samochodow zasilanych LPG płacą niższy podatek drogowy. W Londynie od trzech lat obowiązuje specjalna opłata tzw. “Congestion Charge", która ma na celu ograniczenie ruchu samochodów w centrum. Każdy kto chce wjechać do centrum tej metropolii musi zapłacić 8 funtów dziennie. Co zrobić, aby tego uniknąć? Wystarczy zamontowac instalację LPG w odpowiednim warsztacie, znajdujacym się na liscie tzw. “Powershift Register “ i auto już jest zwolnione z tej opłaty.
Holenderskie zony
Holandia także bardzo aktywnie uczestniczy w programie ograniczania emisji spalin w dużych miastach. Ustanowiono 17 LEZ (low emision zone), do których większości mogą wjeżdżać auta zasilane gazem. Posiadacze samochodów z instalacją gazową otrzymają od państwa około 300 Euro rocznie, jeśli pojazd spelnia normy emisji spalin EURO 4.
Nie są to wszystkie przypadki dostępnych i stosowanych systemów motywacyjnych zachęcajacych do adaptacji pojazdów na zasilanie gazowe. Ekologiczne zalety paliw gazowych powinny inspirować wiele społeczeństw, a przed wszystkim władze państwowe i lokalne do odpowiednich działań, a w tym do ustanowienia odpowiednich zachęt ulg.
Te działania mogą obejmować takie inicjatywy jak:
- edukacja społeczna o paliwach gazowych i ich ekologicznych zaletach
- fiskalne systemy motywacyjne ( podatek akcyzowy i inne opłaty odzwierciedlające zalety tych paliw)
- zwolnienia (lub ulgi) z opłat parkingowych, wjazdowych w miastach
- zwolnienia (lub ulgi) z opłat rejstracyjnych i drogowych
- doplaty bezpośrednie lub niskooprocentowane kredyty na adaptacje pojazdów do paliwa gazowe
- współpracę z producentami samochodów przy opracowywaniu nowych rozwiązań i technologii
Pytanie o Polskę
Czy proekologiczne tendencję zostaną zaadoptowanie rownież w Polsce? Czy instytucje rządowe rozpoczną aktywne działania na rzecz poprawy środowiska? Na ten czas wydane zostało rozporzadzenie w sprawie rodzajów programów i projektów przeznaczonych do realizacji w ramach Krajowego systemu zielonych inwestycji, w treści którego pisze się o „unikaniu lub redukcji emisji gazów cieplarnianych w sektorze transportu". A dalej, w rozwinięciu, poprzez „zastepowanie zstępowanie silników spaljących olej napędowy lub benzynę silnikami spalającymi gaz ziemny, silnikami spalającymi LPG, silnikami hybrydowymi, silnikami elektrycznymi oraz silnikami przystosowanymi do spalania biopaliw ciekłych (...)".
Jednak czy samo stwierdzenie „o unikaniu lub redukcji" przełoży się na działania - tego dziś nie wiemy. Jakie systemy motywacyjne zostaną stworzone? Zapewne w związku z działaniami z zakresu CSR wiele korporacji będzie prowadzić indywidualne programy proekologiczne, proedukacyjne - ale jak wynika z opisanych, zagranicznych przykładów - bez synergii działań na kilku poziomach nie wiele jesteśmy w stanie osiągnąć.