Fiat - twórca włoskiej urody
Mało kto dziś, patrząc na przejeżdżającego obok Fiata świadom jest jak piękną i barwną historię posiada ta marka. Prawie nikt nie pamięta już jej sportowych sukcesów i wyjątkowych modeli samochodów. Firma, które na przestrzeni lat przeobraziła się w potężny koncern, wielokrotnie potrafiła pozytywnie zaskoczyć swych klientów. Jej niektóre wspaniałe modele do dziś przemierzają nasze okoliczne drogi. Postarajmy się przybliżyć nieco historię tej marki.
Fiat (Fabbrica Italiana Automobili di Torino) założony w 1898 roku, bardzo szybko stał się największym producentem samochodów we Włoszech. Co ciekawe korzenie firmy sięgają krótko istniejącego koncernu Ceirano założonego w 1898 roku i który początkowo zajmował się produkcją rowerów a potem małych samochodów. Fiat jednak przejął tę firmę z całym personelem a wśród jej pracowników były takie sławne nazwiska jak Vincenzo Lancia czy Felice Nazaro.
Pierwszy model Fiata, którego silnik umieszczony był z przodu pojawił się w roku 1902. Przypominał on nieco linie Mercedesa i miał czterocylindrowy silnik o pojemności 4,2 litra. Firma mimo iż początkowo słynęła z produkcji małych środków transportu, zbudowała kilka dużych i luksusowych pojazdów. W roku 1911 pokuszono się o produkcję modelu 60 HP z silnikiem przekraczającym 11 litrów. W roku 1912 zapotrzebowanie na auta było już na tyle duże, że można było wyprodukować model masowej produkcji – Tipo Zero.
Od początku swego istnienia Fiat był mocno zaangażowany w wyścigi samochodowe i odnosił w tym polu wiele sukcesów. Pierwsze model sportowe miały modne wówczas silniki o dużej pojemności, rozwijające moc przy małych prędkościach. Rywalizacja z Peugeotem w latach międzywojennych przyczyniła się do pierwszych nowinek technicznych i sukcesów marki. W 1927 roku Fiat 806 wygrał Milan Grand Prix w Monza. Dysponował on półtoralitrowym silnikiem V12 z trzema wałkami rozrządu w głowicy, dysponujący mocą 185 KM przy 8500 obr/min.
W połowie lat 20. pojawił się model 509 z dolnozaworowym silnikiem 990ccm. Był to pierwszy z modeli „maluchów" Fiata, które są obecne przez cały czas jego historii. Największym sukcesem Fiata w latach między wojennych był model 508 Ballila oraz znany chyba każdemu Fiat 500 Topolino, który na rynku ukazał się w 1936 roku. Topolino, żartobliwie nazywany też Mickey Mouse był bardzo zaawansowany technicznie jak na tamte lata i cieszył się wielkim uznaniem. Po wojnie produkowano modele 500 i 600 z silnikami umieszczonymi z tyłu oraz 1100 i 1200 co powoli popychało firmę do coraz większych sukcesów. Zaczęto produkcję atrakcyjnych, sportowych modeli. Jedne były mniej udane jak Fiat 8v z silnikiem V8, inne sprzedawały się bardzo dobrze jak sportowa rodzina 124. Jeszcze inne jak Fiat Dino były dość kontrowersyjne, ponieważ ich celem była pomoc Ferrari na uzyskanie homologacji do silnika V6 Dino. Szczyt osiągnięć przypadł jednak na lata 70-te. Fiat uzyskał sławę producenta sportowych samochodów i sukcesów w wyścigach. Znacznie przyczynił się do tego model Fiat X 1/9 i Monte Carlo ze znaczkiem Lancii. Na początku lat 80-tych Fiat odszedł od sportowych modeli i tak X 1/9 istniał jako Bertone a Spider 2000 był produkowany przez Pininfarinę. Mimo iż Fiat wycofał się z bezpośredniej produkcji aut sportowych to jednak zawsze ściśle związany był ze światem wyścigów i przyczynił się do uruchomienia kilku sławnych marek. Od lat 50-tych wchłonął Abartha, Lancię, Ferrari, Alfa Romeo i miał też swoje udziały w De Tomaso.
Niestety wielu z nas Fiat kojarzy się tylko z kolorową i wesołą historią polskiej motoryzacji. Ale warto pamiętać, że to przede wszystkim koncern, który w swoich garażach posiada wyjątkowe modele. Fiat 1100 S, 1200 Cabrilet, 850 Spider, rodzina Fiat 124, Fiat X 1/9, wyjątkowy 131 Abarth a w latach 90-tych pojawiła się Barchetta i niezaprzeczalnie piękny Fiat Coupe, który był najszybszym seryjnie produkowanym autem tej marki.
Fiat jest zatem producentem, który miał największy wkład w rozwój włoskiej motoryzacji. Przyczynił się do powstania wspaniałych firm i unikalnych modeli. A najnowsze odsłony Fiata dają nam nadzieję, że marka znów powraca do produkcji rasowych samochodów, które z największą przyjemnością podziwiamy.