Diagnostyka i serwis wtryskiwaczy gazu
W systemach sekwencyjnego wtrysku gazu zasadniczym elementem mechanicznym odpowiadającym za poprawną pracę instalacji oraz za emisję spalin jest wtryskiwacz gazu.
Ze względu na konstrukcję elementu wykonawczego można wyróżnić następujące rodzaje wtryskiwaczy gazowych:
- tłoczkowe,
- łapkowe (dźwigniowe),
- membranowe,
- talerzykowe,
- czopikowe,
Usterki wtryskiwaczy gazowych najczęściej objawiają się przez niestabilną pracą silnika i wypadaniem zapłonów. Nierównomierność pracy silnika powodują nierównomierne dawki paliwa gazowego dla poszczególnych cylindrów. Skutkuje to pogorszeniem emisji spalin, zwiększeniem zużycia paliwa, a w konsekwencji wypadaniem zapłonów i nierównomiernością pracy silnika zasilanego LPG.
Podstawowe usterki wtryskiwaczy gazowych
Elektryczne:
- uszkodzenia cewki wtryskiwacza: przegrzanie lub przerwa w obwodzie.
Mechaniczne:
- zanieczyszczenie elementów współpracujących- wydzielane z gazu frakcje stałe powodują blokowanie i zakłócenia w pracy elementów wykonawczych, mogą także wbijać się w powierzchnię elementów (szczególnie w elementy uszczelniające i tłumiące) powodując ich degradację;
- uszkodzenia uszczelnień – w przypadku, gdy gaz zawiera niedozwolone domieszki rozpuszczalników następuje reakcja z elementami uszczelniającymi i ich uszkodzenie,
- uszkodzenia elementów roboczych (zależne od konstrukcji wtryskiwacza) – w przypadków niedokładnej obróbki powierzchni (np. duża chropowatość) następuje przyspieszone zużycie elementów współpracujących,
- zużycie eksploatacyjne – w przypadku najlepszego nawet gazu, każdy typ wtryskiwaczy gazowych wymaga serwisowania
Uszkodzenie elementów wykonawczych na skutek zanieczyszczeń |
Uszkodzenie elementu amortyzującego na tłoczku na skutek zanieczyszczeń |
Metody diagnostyki wtryskiwaczy gazowych
Najprostszą metodą diagnostyczną możliwą do wykonania bez demontażu wtryskiwaczy jest softwarowe wyłączenie poszczególnych sekcji wtryskiwacza i obserwowanie pracy silnika. Jeśli dana sekcja wtryskiwacza nie pracuje poprawnie to podczas wyłączenia jej z pracy nie zaobserwujemy zwiększenia nierównomierności pracy silnika. W przypadku wyłączenia sprawnej sekcji wtryskiwacza nierównomierność się zwiększy. Niestety ta metoda jest bardzo pobieżna i sprawdza się jedynie w przypadku ewidentnej - daleko zaawansowanej niesprawności wtryskiwacza.
Inną metodą, którą można przeprowadzić po demontażu wtryskiwacza jest pomiar skoku elementu roboczego poszczególnych sekcji. Polega ona na pomiarze skoku elementu roboczego (np. tłoczka) za pomocą czujnika mikrometrycznego. Metoda ta pozwala na wstępne sprawdzenie wtryskiwacza przed naprawą lub regulację skoku wtryskiwacza po jego regeneracji. Niestety ten sposób weryfikacji jest obarczony dużym błędem, ponieważ jest statyczną metodą pomiaru i nie uwzględnia współczynnika tarcia współpracującej pary i zmian ciśnienia doprowadzanego do wtryskiwacza. Za pomocą tej metody nie wykryjemy chwilowych nierównomierności w pracy wtryskiwacza wywołujących wypadanie zapłonu w pojeździe.
Stanowisko do pomiaru skoku elementu wykonawczego (tłoczka) |
Jedną z bardziej skutecznych metod jest pomiar dynamiczny wydatku wtryskiwacza. W warunkach laboratoryjnych możemy stosować pomiar ilościowy niestety oprzyrządowanie do tego typu pomiarów jest zbyt kosztowne do zastosowania na warsztacie. Do celów warsztatowych najskuteczniejszym narzędziem są urządzenia mierzące ciśnienia spiętrzania na poszczególnych sekcjach. Dzięki tego typu urządzeniom możliwe jest sprawdzenie równomierności pracy poszczególnych sekcji listwy wtryskiwaczy i ich dokładna regulacja.
Obecnie jednym z najlepszych urządzeń dostępnych na rynku jest stanowisko do kontroli wtryskiwaczy „GENERATEX" które jest dostępne w ofercie firmy ELPIGAZ. Urządzenie składa się z układu redukcji ciśnienia, układu elektronicznego sterującego pracą wtryskiwaczy gazowych identycznie jak sterownik gazowy z możliwością regulacji czasów wtrysku i obrotów, dzięki czemu można sprawdzić wtryskiwacze gazowe w pełnym zakresie ich pracy. Tablica pomiarowa wskazuje wydatki wtryskiwaczy na manometrach U-rurkowych, dzięki którym wskazania są bardzo dokładne. Urządzenie jest tak skonstruowane, że nie wymaga kalibracji.
Stanowisko do kontroli wtryskiwaczy gazowych „GENERATEX" do pomiarów dynamicznych wtryskiwaczy gazowych | Zasada pomiaru wydatku wtryskiwaczy |
Cewki wtryskiwaczy gazowych sprawdza się metodą pomiarów elektrycznych:
- pomiar rezystancji cewki (wartość nie powinna się różnić więcej niż 3%) – mierzy się za pomocą standardowego multimetru, należy pamiętać o tym, aby przed pomiarem sprawdzić błąd pomiaru, czyli zmierzyć rezystancję obwodu pomiarowego zwierając ze sobą końcówki pomiarowe multimetru,
- pomiar indukcyjności cewki – mierzy się za pomocą urządzeń z mostkiem RLC, za pomocą tego urządzenia możemy dokładnie sprawdzić sprawność cewki i jej zdolność do przemieszczania elementu wykonawczego.
Typowy mostek RLC |
Jeśli dostępna jest informacja na temat konstrukcji wtryskiwacza i jest w dyspozycji odpowiedni sprzętem do diagnostyki i regulacji danego typu wtryskiwaczy, to można przeprowadzić obsługę i serwis wtryskiwaczy gazu. Pozwala to na uniknięcie problemów i zaoszczędzenie mnóstwa czasu traconego często na poszukiwanie przyczyn problemów pracy silnia na gazie..
Elpigaz