Zawieszenie kolumnowe, wielowahaczowe i z belką skrętną – zalety i wady
We współczesnych samochodach stosowane są trzy podstawowe rodzaje zawieszeń: kolumnowe, z belką skrętną i wielowahaczowe. Różnią się one od siebie przede wszystkim konstrukcją, która wpływa na wzajemne oddziaływanie kół na określonej osi pojazdu. W niniejszym tekście porównamy rodzaje zawieszeń, a także wskażemy ich podstawowe zalety i wady.
Zawieszenie, czyli co?
Zawieszeniem nazywamy zespół elementów łączonych koła z nadwoziem pojazdu. W praktyce występują zawieszenia sztywne (obecnie tylko w teorii) oraz sprężyste, a wśród nich: niezależne, półzależne i wielowahaczowe.
Kolumnowe, czyli niezależne
To najpopularniejszy obecnie rodzaj zawieszenia – głównie ze względu na prostotę konstrukcji oraz trwałość. Zawieszenie niezależne składa się z dwóch zwrotnic kolumnowych (tzw. kolumny McPhersona z amortyzatorami i sprężynami śrubowymi) i wahaczy poprzecznych. Zawieszenie to jest stosowane głównie na przednich osiach pojazdów – może być jednak montowane również na tylnych w samochodach z przednim napędem. Zaletą niezależnego zawieszenia jest mała masa własna całego układu, a także spełnianie podwójnej funkcji: nośno-amortyzującej. Minusem jest natomiast podatność całego układu na przeciążenia.
Półzależne, czyli belka skrętna
Ten rodzaj zawieszenia stosowany jest wyłącznie na tylnych osiach pojazdów. Jego konstrukcja jest bardzo prosta, składa się bowiem z dwóch tzw. wahaczy wleczonych, które łączy ze sobą poprzeczna belka. Zaletą tego rodzaju zawieszenia jest możliwość dużego skoku kół. Konstrukcja belki skrętnej zapewnia również większą ilość miejsca pod nadwoziem samochodu – można je wykorzystać np. na bardziej pojemny bagażnik. Oczywiście zawieszenie półzalezne ma również wady. Typowo konstrukcyjną jest przenoszenie niepożądanych drgań pochodzących z nierówności nawierzchni. Drugą – eksploatacyjną stanowi fakt, iż w przypadku uszkodzenia belki skrętnej nie powinno się jej regenerować, a wymieniać na nową, co zwiększa potencjalne koszty naprawy.
Z wieloma wahaczami
Z kolei zarówno na przedniej, jak i na tylnej osi, stosowany jest trzeci rodzaj zawieszenia – tzw. wielowahaczowe. Jak jest zbudowane? Już sama nazwa sugeruje, że składa się ono z wielu wahaczy. I tak jest w istocie – ich liczba waha się od 2 do 4. Ostatni z wahaczy pełni funkcję podtrzymująco-stablizującą. Zasada działania całego układu polega na tym, iż ruch pionowy realizowany jest w oparciu o działanie wszystkich wahaczy. Wahacz górny stanowi element stabilizujący całość konstrukcji, dolny zaś odpowiada za pracę całego zwieszenia. Zaletą zawieszenia wielowahaczowego jest dobra przyczepność kół do podłoża oraz ograniczenie podatności całego nadwozia na skręcanie. Wadę stanowi natomiast podatność górnych wahaczy na wybijanie się, co w konsekwencji powoduje niekontrolowane luzy. Ze względu na stopień skomplikowania całego układu, droższa jest również jego naprawa – głównie z uwagi na jej czasochłonność.