Jak sprawdzić akumulator i alternator miernikiem uniwersalnym / multimetrem? [poradnik]

Multimetr, czy — jak kto woli — miernik uniwersalny, można kupić w niemal każdym sklepie elektrycznym, budowlanym czy motoryzacyjnym. Ceny najtańszych multimetrów to ok. 15-20 zł i nie trzeba mieć lepszego, by sprawdzić akumulator.

Przy każdym pomiarze napięcia, należy pokrętło multimetru przestawić w lewo na zakres DCV lub V--- (napięcie prądu stałego) i ustawiamy zakres na 20. Napięcie akumulatora auta osobowego tej wartości nie przekracza, więc odczyt będzie najdokładniejszy. Oczywiście elektrody miernika przykładamy do biegunów akumulatora. Co można sprawdzić?

• Napięcie spoczynkowe – w sprawnym akumulatorze powinno mieścić się w zakresie 12,55-12,80 V. Graniczną wartością jest ok. 12,5 V dla starego akumulatora. Poniżej tej wartości akumulator należy naładować. Warunkiem prawidłowego pomiaru jest zamknięcie samochodu. Jeśli go otworzymy, uruchamiają się niektóre systemy i napięcie może spaść nawet o 0,1-0,2 V. Jeśli dodatkowo przekręcimy kluczyk w stacyjce, spadek może być nawet do ok. 12 V.

• Napięcie podczas rozruchu – napięcie podczas rozruchu sprawdzą dwie osoby, kiedy jedna obserwuje miernik, a druga uruchamia auto. Podczas rozruchu napięcie nie powinno spaść poniżej 10 V, a graniczną wartością jest 8,5 V. Zazwyczaj większy spadek oznacza zużycie lub awarię akumulatora, albo problem z instalacją lub np. rozrusznikiem.

• Napięcie podczas ładowania – kiedy uruchomimy silnik, można sprawdzić napięcie ładowania w dokładnie taki sam sposób, jak napięcie spoczynkowe, tylko wartości będą inne, ponieważ ładowanie akumulatora polega na podawaniu mu wyższego napięcia niż to, które oddaje. Prawidłowa wartość ładowania na biegunach akumulatora to 14,0-14,5 V.

• Spadki napięcia – można też sprawdzić spadki napięcia na instalacji pomiędzy alternatorem a akumulatorem. Należy jednak wybrać zakres na multimetrze 2000 m. Przyjmuje się, że maksymalne dopuszczalne spadki to 200 mV. Aby sprawdzić te wartości, należy jedną elektrodę przyłożyć do przewodu prądowego alternatora, a drugą do bieguna dodatniego akumulatora. Tak sprawdzamy obwód z prądem. Potem to samo można zrobić, przykładając jedną elektrodę do obudowy alternatora, a drugą do minusa akumulatora. Tak sprawdzamy obwód z masą. 

Akumulator wytrzymał zbyt krótko? Zobacz, co przyspiesza jego starzenie

Dwie istotne uwagi:

• Przy wysokiej temperaturze (ok. 30 st. C) wartości te mogą się różnić. Rozgrzany alternator będzie dawał mniejsze napięcie na akumulator.
• W tanich multimetrach, takich do 20 zł, napięcie może mieć nieco inną wartość, wykraczać o kilka-kilkanaście setnych wolta poza opisane zakresy. Nie są to bardzo precyzyjne urządzenia. Dlatego szczególnie w takich należy dbać o baterię. Niezależnie od częstości używania, warto ją wymienić raz na 2 lata. Bateria ma ogromny wpływ na precyzję pomiaru urządzeń elektronicznych.