Co w klocku siedzi?
Zasada działania klocków hamulcowych jest ogólnie znana wszystkim pasjonatom motoryzacji. Nie wszyscy jednak zdają sobie sprawę z tego, jak dokładnie są one zbudowane. Tymczasem warto wiedzieć, iż klocki stosowane w różnych rodzajach pojazdów mogą znacząco różnić się od siebie. W najprostszych rozwiązaniach składają się z trzech podstawowych warstw, w najbardziej zaś rozbudowanych oferowanych przez wiodących producentów - aż z pięciu.
Baza to podstawa
W przypadku klocków hamulcowych jest nią specjalna płytka nośna, nazywana również plecami. Wykonuje się ją z tłoczonej stali (najlepiej gdyby była ona wysoko rozciągliwa). Przed działaniem korozji i innych agresywnych związków chemicznych podczas eksploatacji pojazdu, ochrania ją powłoka lakieru proszkowego. Najważniejszą kwestię stanowi w tym przypadku jednolita grubość tego ostatniego, ponieważ tylko wtedy zapewniony zostanie prawidłowy montaż i stabilne osadzenie samego klocka.
Podkład przed ciernym
W dobrej klasy klockach hamulcowych, przed właściwym montażem ich najważniejszego elementu czyli materiału ciernego, na płytkę nośną nakładana jest specjalna warstwa podkładowa o grubości rzędu 3 mm. Jej głównym zadaniem jest absorbowanie drgań, a także obniżanie temperatury zacisku oraz ciepła odbieranego przez płyn hamulcowy (działa jak izolator termiczny). Warstwa podkładowa wpływa również na zwiększenie siły wiązania płytki nośnej z właściwym materiałem ciernym.
20 mieszanek, 130 składników
Do produkcji materiału ciernego klocków hamulcowych wykorzystywane są różnego rodzaju mieszanki. Wszystkie te zabiegi mają służyć jednemu celowi: zapewnić pojazdom jak najkrótszą drogę hamowania. Producenci klocków hamulcowych na bieżąco testują coraz to nowe materiały. Dość powiedzieć, iż obecnie wykorzystuje się około 20 różnych mieszanek powstałych z ponad 130 składników. Nic w tym dziwnego, podczas hamowania okładziny cierne klocków hamulcowych są bowiem poddawane ogromnym obciążeniom. Składa się na nie m.in. wysokie ciśnienie dochodzące do 140 barów oraz temperatura, nierzadko przekraczająca 700 st. C. Jednym z najciekawszych rozwiązań stanowi powłoka krzemianowa, dzięki której udaje się uzyskać zwiększoną skuteczność hamowania, przy jednoczesnym ograniczeniu emisji szkodliwych substancji przedostających się do środowiska podczas wytracania prędkości.
Z nakładką na piski
Dodatkowym elementem montowanym na spodniej płaszczyźnie płytki nośnej, są nakładki tłumiące niepożądane hałasy. Dysponują one specjalnym uszczelnieniem gumowym, dzieki czemu możliwe jest tłumienie drgań powstających w wyniku codziennej eksploatacji klocków hamulcowych. W najbardziej rozbudowanych wersjach, nakładki tłumiące niepożądane hałasy mają podkładki gumowe naklejone na obydwu stronach. Rozwiązanie to nosi nazwę shim (z ang. podkładka), zaś aplikacja podkładek odbywa się na gorąco.
Kiedy wymieniać?
Nie ma jednego ustalonego przebiegu, po którym należy wymieniać klocki hamulcowe. Warto jednak okresowo sprawdzać grubość ich okładzin ciernych. Można to robić samemu i to w dość prosty sposób. Klocki hamulcowe dysponują specjalnymi rowkami, za pomocą których można zorientować się co do stopnia starcia okładzin (oczywiście po uprzednim zdjęciu kół). Przyjmuje się, iż graniczna grubość okładziny ciernej powinna wynosić co najmniej 1,5 mm. Z kolei zmotoryzowani, którzy nie chcą kontrolować stanu okładzin klocków hamulcowych w wymieniony powyżej sposób, mogą się po prostu w nie ... wsłuchiwać podczas codziennej eksploatacji pojazdu. Większość z nich ma zainstalowane specjalne blaszki, które podczas hamowania wydają metaliczny dźwięk. Z kolei klocki, które nie mają blaszek, będą po prostu piskiem sygnalizować swoje zużycie. Z kolei w niektórych pojazdach klasy premium mamy do dyspozycji specjalny system, który na desce rozdzielczej informuje kierowcę o tym, że należy wymienić klocki.