Bezpośrednio czy pośrednio, czyli jak monitorować ciśnienie powietrza w oponach?
Już od ponad trzech lat, a konkretnie od 1 listopada 2014 roku, zgodnie z rozporządzeniem Komisji Europejskiej, wszystkie nowe pojazdy muszą być fabrycznie wyposażone w system monitorujący ciśnienie powietrza w oponach, określany skrótem TPMS (z ang. Tire Pressure Monitoring System). W praktyce stosowane są dwie metody dokonywania pomiarów, różniące się od siebie sposobem pozyskiwania informacji o bieżącym ciśnieniu powietrza w oponach.
Z modułami, czyli precyzyjnie
Najbardziej dokładne informacje o ciśnieniu powietrza w oponach, a także ich bieżącej temperaturze, dostarcza system TPMS funkcjonujący w oparciu o tzw. metodę bezpośrednią. Jak to działa? W oponach umieszczone są specjalne moduły, składające się z czujnika ciśnienia, nadajnika radiowego, zaworu aluminiowego lub gumowo-metalowego oraz baterii. Zebrane przez czujnik informacje są przesyłane do komputera pokładowego. Każdorazowy ubytek ciśnienia jest sygnalizowany odpowiednią ikoną na ekranie wyświetlacza oraz sygnałem dźwiękowym. Po każdorazowej wymianie ogumienia (np. sezonowej) wymagane jest zresetowanie systemu i wczytanie nowych danych.
Z ABS i ESP, czyli niedokładnie
Odmienny sposób monitorowania ciśnienia powietrza w oponach oferuje TPMS oparty o tzw. metodę pośrednią. W odróżnieniu od informacji pozyskiwanych przez moduły do kontroli ciśnienia używane w metodzie bezpośredniej, są one zbierane na podstawie impulsów, dostarczanych przez dwa układy: ABS i ESP. Jak to działa? W metodzie pośredniej liczone są obroty kół – chodzi o to, że koło z niższym ciśnieniem powietrza od wymaganego ma mniejszą średnicę, a zatem obraca się szybciej od pozostałych. Różnicę tę wykrywa system ABS, nie podając jednak dokładnego odczytu nieprawidłowego ciśnienia powietrza w oponie. Kolejnym minusem metody pośredniej jest znaczne opóźnienie w działaniu, na skutek czego kierujący nie jest bezpośrednio informowany o problemach z ciśnieniem powietrza w oponach.
Co się psuje?
Usterki TMPS (poza typowo systemowymi) dotyczą prawie wyłącznie modułów funkcjonujących w oparciu o metodę bezpośredniej kontroli ciśnienia powietrza w oponach. Najczęściej do uszkodzeń dochodzi podczas nieprofesjonalnej wymiany ogumienia (urywane są zawory lub czujniki ciśnienia). W szczególności właściwa procedura zmiany opon jest istotna w przypadku opon typu run flat. W czasie eksploatacji mogą pojawiać się również problemy z pompowaniem kół. Przyczyną takiego stanu rzeczy są z reguły uszkodzone zawory.
Kiedy wymieniać?
Moduły do kontroli ciśnienia powietrza w oponach są stosunkowo niezawodne. Wymiany na nowe należy dokonywać co 5-8 lat. Jest to spowodowane szacunkową wytrzymałością zasilającej je baterii. W starszych rocznikowo pojazdach (zwłaszcza francuskich i amerykańskich marek), należy również zwracać okresowo uwagę na stan aluminiowych zaworów: dochodzi bowiem często do ich utleniania. W większości przypadków wystarcza wymiana zaworu, czasem jednak konieczne jest zastąpienie całego modułu nowym.