ESP – co to jest?
Dziś prowadzenie nowoczesnego samochodu to sama przyjemność. Producenci aut starają się, a wręcz są zobligowani przez przepisy, aby dostępną wiedzę i technologię zastosować w produkcji samochodu w takim stopniu, by jazda była jak najbezpieczniejsza. Dlatego nowoczesne modele aut naszpikowane są elektronicznymi systemami, które w dużym stopniu odciążają kierowcę podczas trudnych manewrów. Jednym z takich systemów jest ESP, czyli Electronic Stability Program – elektroniczny program stabilizacji jazdy.
Na czym to polega?
W najprostszych słowach ESP ma za zadanie nie dopuścić, aby samochód wpadł w poślizg. Brak kontroli nad samochodem jest jedną z częstszych przyczyn groźnych wypadków, a jak wiadomo stracić kontrolę nad pojazdem można w bardzo różnych warunkach. Najczęściej zdarza się to zimą na śniegu lub lodzie, jednak poślizgi na mokrej, a nawet suchej nawierzchni nie są odosobnionymi przypadkami. Dlatego inżynierowie odpowiedzialni za systemy bezpieczeństwa w samochodach opracowali system, który nawet niedoświadczonym kierowcom pozwoli bezpiecznie pokonywać zdradliwe zakręty.
Jak działa ESP?
W kołach samochodu z systemem ESP zlokalizowane są czujniki, które rejestrują każde odchylenie od normy poszczególnych kół. Normę w danym momencie wyznaczają pozostałe koła, które obracają się z prawidłową prędkością. System powoduje przyhamowywanie odpowiednich kół, tak aby wyprowadzić samochód na założony, pierwotny tor jazdy, oraz obniża moc silnika.
Można wyjaśnić to w bardzo obrazowy sposób. Kiedy na przykład jedno z kół traci przyczepność przez wjechanie na zakręcie na pobocze, do komputera wysyłany jest sygnał, dzięki czemu pozostałe koła tak dostosowują swoją prędkość obrotową, aby samochodem nie zarzuciło w żadną stronę, i aby wrócił na jezdnię.
ESP przydaje się w czasie codziennej jazdy w bardzo wielu sytuacjach. Nie tylko podczas pokonywania, wspomnianych już, trudnych zakrętów, ale także na przykład przy omijaniu przeszkód na drodze, kiedy musimy często w krótkim czasie (gdy późno zauważymy przeszkodę) hamować, zmienić pas, aby ominąć przeszkodę oraz powrócić na własny pas.
Ponadto w systemie ESP obecne są także funkcje popularnego ABS, czyli systemu, który ma za zadnie zapobiegać blokowaniu się kół w trakcie hamowania oraz ASR, udogodnienia, które zapobiega utracie przyczepności kół napędowych.
Co robić gdy włączy się ESP?
Oczywiście najlepiej jeździć tak, by ESP nie uruchamiało się w ogóle. Oznaczałoby to wtedy, że technika jazdy jest bezpieczna. Jeśli jednak już się uruchomi, z pewnością pomoże wyjść z niejednej opresji. Dobrze, jeśli swoimi reakcjami nie „przeszkodzimy” systemowi w poprawnym działaniu. Co to oznacza?
Jeśli zapali się kontrolka oznaczająca, że włączył się system ESP, nie kręćmy bez opamiętania kierownicą. Lepiej naprowadzić samochód na właściwy tor jazdy. Po drugie nie dodawajmy w tym momencie gazu, dużo rozsądniej jest delikatnie przyhamować. Ważne by było to jednak naprawdę delikatne przyhamowywanie.
Koniecznie obecny!
Pomysłodawcą i konstruktorem Electronic Stability Program była firma Bosch. Po raz pierwszy rozwiązanie to zastosowano w 1995 roku w mercedesie klasy S. Od tego czasu ulepszano jego funkcje, aż do dziś, kiedy ESP jest jednym z podstawowych systemów bezpieczeństwa w samochodzie. Dzięki niemu udało się znacząco zmniejszyć ilość wypadków. Po przeprowadzeniu szeregu badań nad wpływem różnych systemów wspomagających bezpieczeństwo podczas jazdy, Parlament Europejski uchwalił przepis, według którego każdy nowy model samochodu osobowego wyprodukowany po 2011 roku, zarejestrowany na terenie Unii Europejskiej, musi być wyposażony w Elektroniczny Program Stabilizacji jazdy. Co więcej od roku 2014 przepis ten będzie dotyczył wszystkich nowych samochodów, w tym ciężarowych.
Różne nazwy – ta sama funkcja
ESP to tylko jedna (najpopularniejsza) z nazw systemu, który w samochodach różnych marek może nazywać się inaczej. Można spotkać się z nazwami:
StabiliTrak;
VSA - Vehicle Stability Assist;
VDC - Vehicle Dynamic Control;
CST - Controllo Stabilità;
IVD - Interactive Vehicle Dynamics;
PCS - Precision Control System;
PSM - Porsche Stability Management;
DSTC - Dynamic Stability and Traction Control;
MSP - Maserati Stability Program;
DSC - Dynamic Stability Control;
AFS - Active Front Steering;
VDIM - Vehicle Dynamics Integrated Management.
Jak widać, można pogubić się w gąszczu literek, które w rzeczywistości oznaczają to samo. Na szczęście, niezależnie od tego jak producent auta postanowi nazwać ten sprytny system, będzie on naszym elektronicznym aniołem stróżem na śliskich drogach.