Kartka z kalendarza: 3–9 września
Zapraszamy na przegląd wydarzeń z historii motoryzacji, których rocznica przypada na tym tygodniu.
3.09.1875 | Narodziny Ferdynanda Porsche
Jeden z najbardziej zasłużonych dla motoryzacji niemieckich inżynierów urodził się 3 września 1875 roku w Libercu, a dokładnie w jego południowej części, nazwanej Vratislavice nad Nisou, która w XIX wieku należała do Niemiec i nosiła nazwę Maffersdorf. Jego ojciec zajmował się mechaniką, a młody Ferdynand od najmłodszych lat wykazywał zainteresowanie tym, co dzieje się w warsztacie ojca.
Po ukończeniu szkoły, w wieku 18 lat, wyprowadził się do Wiednia, by rozpocząć pracę w firmie Bela Eggera, zajmującej się szeroko pojętą elektrycznością. W 1898 roku przeniósł się do firmy Ludwiga Lohnera. W 1900 roku zbudował elektryczny pojazd Lohner-Porsche, który w późniejszej wersji przerodził się w pierwszą na świecie hybrydę wyposażoną w cztery silniki elektryczne, napędzające każde z kół i spalinowy generator prądu.
Później Porsche pracował dla Daimlera, projektując jeden z najbardziej kultowych przedwojennych samochodów sportowych – Mercedesa SSK z doładowanym silnikiem o pojemności 7,1 litra, który uchodził za najszybszy samochód tamtych czasów. Był w stanie rozpędzić się do 190 km/h.
Po opuszczeniu firmy Daimlera założył pracownię pod swoim nazwiskiem, w której realizował zlecenia na potrzeby niemieckich marek (np. NSU), a w okresie wojennym – również dla sił zbrojnych III Rzeszy. Jego największym projektem z tamtego czasu jest Volkswagen. Marka samochodów sportowych Porsche była już rozwinięciem jego przedsiębiorstwa, zrealizowanym przez syna.
4.09.1957 | Debiut rynkowy marki Edsel
Edsel miał być rynkowym przebojem koncernu Forda, który pozwoli na konkurowanie z bardziej prestiżowymi markami Chryslera i General Motors. By móc stworzyć konkurencyjne produkty, w nowy projekt wpompowano ogromne pieniądze i zdecydowano się na ryzykowny krok - nazwanie marki imieniem jedynego syna Henry'ego Forda.
Ford na premierę przygotował aż cztery modele, bazujące na wykorzystywanej już technologii, ale z całkowicie nowym, bardziej wyrafinowanym projektem nadwozia z charakterystyczną atrapą chłodnicy, który według wielu był główną przyczyną porażki. Podstawowe modele Ranger i Pacer bazowały na Fordach, a Corsair i najbardziej luksusowy, Citation, były powiązane z platformą wykorzystywaną w bardziej prestiżowej marce Mercury. Miejsce Edsela znajdowało się tuż nad Fordem, ale Mercury oraz Lincolny były droższe.
Premiera samochodów odbyła się 4 września 1957 roku. Ford postarał się o odpowiednie wypromowanie nowej gamy, inwestując masę pieniędzy w reklamy telewizyjne. Na nic się to zdało. Edsel był prawdziwą porażką.
Najbardziej luksusowy Citation, dostępny w 3 wersjach nadwoziowych, został wyprodukowany w zaledwie 9299 sztukach, popularniejszy Pacer sprzedał się w niespełna 21 tys. egzemplarzy. Cała marka sprzedała w inauguracyjnym roku mniej niż 70 tys. samochodów, przynosząc koncernowi stratę rzędu 350 milionów dolarów. Była to prawdziwa porażka, która zmusiła Forda do wygaszenia marki. Dwa najbardziej luksusowe samochody zostały wycofane ze sprzedaży, a Edsel zakończył swoje życie w 1960 roku. Przez cały okres produkcji zbudowano 118 tys. samochodów.
5.09.2006 | William Ford opuszcza koncern
W styczniu 1999 roku szefem Forda stał się William Clay Ford Jr, prawnuk Henry'ego Forda i Harvey'a Firestone, dwóch legend motoryzacji. Był pierwszym potomkiem założyciela marki, piastującym to stanowisko od 1981 roku. Utrzymał je do 5 września 2006 roku, gdy ustąpił na rzecz byłego CEO Boeinga, Alana Mulally'a.
Za jego czasów Ford przejął Volvo, którym kierował do 2010 roku, rozpoczął prace nad układami hybrydowymi oraz wypuścił na rynek Forda GT.
6.09.1949 | Niemcy przejmują Volkswagena
Za narodziny Volkswagena odpowiedzialny jest Ferdynand Porsche oraz NSDAP z Hitlerem na czele, ale do końca II wojny światowej nie stał się faktycznie pojazdem dla ludu. Był produkowany w niewielkich ilościach na potrzeby partii i elit. Po zakończeniu działań wojennych, w czerwcu 1945 roku, fabrykę przejął rząd brytyjski i wznowił produkcję, chcąc produkować samochody na potrzeby swojego rynku. Nikt jednak nie był zainteresowany wykorzystaniem mocy przerobowych zakładu i 6 września 1949 roku brytyjski rząd przekazał je w ręce Niemców.
Mimo braków surowcowych i ogólnej biedy w niemieckim społeczeństwie, Volkswagen produkował Garbusa, który z roku na rok zyskiwał coraz większą popularność, a niechciany przez Anglików projekt zbudował wokół siebie legendę.
7.09.1979 | Amerykański rząd ratuje Chryslera od bankructwa
Znamy doskonale nieciekawe perypetie Chryslera po rozstaniu się z Daimlerem, które zakończyły się przejęciem firmy przez Fiata i utworzeniem nowego koncernu, ale również wcześniej amerykańska marka miała problemy finansowe.
Kryzys naftowy, który całkowicie odmienił amerykańską motoryzację, dobitnie odbił się na kondycji Chryslera. Z powodu wzrostu cen paliw, klienci szukali bardziej ekonomicznych samochodów, których Chrysler nie miał w swojej ofercie. Sprzedaż spadała, koszty opracowywania nowych modeli były ogromne, więc firma utraciła płynność finansową. Ratunkiem okazał się amerykański rząd, który 7 września 1979 roku przekazał firmie 1,5 miliarda dolarów.
Chrysler musiał zająć się redukcją kosztów, jednocześnie przygotowując nowe modele. Ojcem powrotu do stabilności firmy był Lee Iacocca, który od 1979 roku stał się nowym prezesem. Pierwsze samochody, odpowiadające nowemu zapotrzebowaniu, pojawiły się w 1981 roku, a Chrysler już w 1987 roku był na tyle silny, że mógł kupić markę AMC, do której należał Jeep.
8.09.1986 | Nissan otwiera pierwszą fabrykę w Europie
Nissan już od lat siedemdziesiątych, za sprawą Datsuna, był zaaklimatyzowany na Starym Kontynencie. Sprzedaż samochodów, szczególnie w Wielkiej Brytanii, z roku na rok wzrastała, co wpłynęło na podjęcie decyzji o budowie fabryki w Europie. Pierwszy zakład tego producenta powstał w Anglii, w Sunderland. Wybór lokalizacji był spowodowany dużą ilością potencjalnych pracowników, którzy stracili swoje posady w kopalniach węgla zlokalizowanych w okolicy.
Umowa na przejęcie terenu pod budowę zakładu została podpisana w 1984 roku, a fabryka została oficjalnie otwarta 8 września 1986 roku przy udziale ówczesnej premier Margaret Thatcher oraz prezydenta Nissana, Yutaki Kume.
Pierwszym samochodem produkowanym w fabryce był Nissan Bluebird, a w latach dziewięćdziesiątych rozpoczęto produkcję Primery oraz prawdziwego bestsellera – Micry. Dziś fabryka nadal działa jako Nissan Motor Manufacturing UK i produkuje modele Quashqai, Juke, Leaf, X-Trail oraz dwa modele Infiniti: Q30 i QX30.
9.09.1972 | Premiera Fiata 126
Kultowy dla Polaków samochód obchodzi w tym tygodniu rocznicę swojego debiutu na Salonie Samochodowym w Turynie. We wrześniu 1972 roku włoski koncern zaprezentował następcę modelu 500, który odziedziczył po nim jednostkę napędową, jak również ogólną koncepcję konstrukcyjną. Ten niewielki samochód miejski posiadał napęd na tylne koła, silnik chłodzony powietrzem i charakteryzował się niezbyt wysokimi osiągami. W kraju swojego pochodzenia był małym autem miejskim. W Polsce, gdy trafił w 1973 roku na rynek jako produkt licencyjny, był samochodem wielozadaniowym i niska moc oraz niewielka kabina nie przeszkodziły Polakom podróżować nim w wielosetkilometrowe eskapady, czasem nawet z zaprojektowaną w Niewiadowie przyczepą kempingową N126.
Na włoskim rynku Fiat 126 pozostał w produkcji do 1980 roku, gdy zastąpiono go wyraźnie większym Fiatem Pandą, który jednocześnie miał załatać lukę po wygaszeniu produkcji nieco większego Fiata 127. W Polsce Fiat 126 był produkowany do 2000 roku, mimo że od prawie dekady produkowano Fiata Cinquecento.