Kartka z kalendarza: 17–23 września

17.09.1929 | Narodziny Stirlinga Mossa

Nazywany najlepszym kierowcą F1, który nigdy nie zdobył mistrzostwa, Stirling Moss, obchodzi w tym tygodniu swoje 89. urodziny. Urodzony w Londynie kierowca wychował się w rodzinie związanej ze sportem motorowym. Jego ojciec, Alfred Moss, brał udział w zawodach w Anglii i USA, a jego syn zaczął ściganie się już w 1948.

Pierwszym kupionym na własność samochodem sportowym Stirlinga Mossa był Cooper 500, bolid klasy Formula 3, w którym brał udział w wyścigach górskich. Już w maju 1951 roku zadebiutował w wyścigach F1, za kierownicą pojazdu Hersham and Walton Motors. Zawody Grand Prix Szwajcarii zakończył na 8. miejscu, tracąc dwa okrążenia do zwycięzcy, legendarnego Juana Manuela Fangio. Był to jego jedyny start w sezonie. Pierwszą wygraną w F1 zanotował w 1955 roku podczas Grand Prix Wielkiej Brytanii. Niestety, nigdy nie udało mu się zdobyć mistrzostwa, ale mimo to stał się jedną z legend tamtej epoki sportów motorowych.

Poza F1, pobijał rekordy prędkości i brał udział w wyścigach, m.in. w prestiżowym Mille Miglia, w którym zwyciężył w 1955 roku za kierownicą Mercedesa 300SLR. Ten wyczerpujący wyścig rozgrywający się na drogach między Brescią i Rzymem trwał ponad 10 godzin. Przez ten czas Stirling Moss i jego pilot, Denis Jenkinson, pokonali 992 mil ze średnią prędkością wynoszącą 160 km/h. Juan Manuel Fangio ukończył go jako drugi.

Stirling Moss zakończył swoją karierę w 1961 roku. W tym czasie zanotował 66 wyścigów w F1, wygrywając 16 razy. Po porzuceniu profesjonalnych wyścigów, Moss wracał jeszcze kilkukrotnie za kierownicę, biorąc udział m.in. w zmaganiach historycznych samochodów. Jego ostatnie zawody odbyły się w czerwcu 2011 roku, gdy w wieku 81 lat wziął udział w Le Mans Legends.

18.09.1955 | Ford produkuje dwumilionowy silnik V8

Premiera silnika V8 produkcji Forda była kamieniem milowym w historii amerykańskiej motoryzacji. Dzięki atrakcyjnej cenie motor stawał się coraz popularniejszy, by w kolejnych dekadach stać się znakiem rozpoznawczym całej tamtejszej motoryzacji. Ford z silnikiem typu flathead V8 zadebiutował w 1932 roku. Do 1955 roku wyprodukowano już 2 miliony samochodów marki wyposażonych w silnik V8, który w 1953 roku został zastąpiony nową generacją – jednostkami z rodziny Y-Block o pojemnościach od 3.9 do 5.1 litra i mocach od 111 do 213 KM.

Dwumilionowa jednostka V8 Forda była właśnie nowym, mocniejszym o blisko 20% niż klasyczny flathead, silnikiem.

19.09.1953 | Rozpoczęcie produkcji silnika M-20

W listopadzie 1951 roku rozpoczęła się produkcja Warszawy M20, pierwszego samochodu osobowego w historii powojennej Polski. Była to konstrukcja bliźniacza do Gaza M20 Pobieda, radzieckiego auta klasy średniej. Początkowo do fabryki na Żeraniu dojeżdżały całe jednostki z ZSRR, ale 19 września 1953 roku w FSO rozpoczęto wytwarzanie silnika M-20. Była to dolnozaworowy motor o czterech cylindrach, pojemności 2.1 litra i mocy 50 KM, który był montowany nie tylko w Warszawie M-20, ale również w dostawczych Nysach i Żukach.

Już na samym początku produkcji jasne było, że jednostka jest przestarzała, więc już w 1958 roku polscy inżynierowie rozpoczęli prace nad modernizacją, której zwieńczeniem była premiera silnika S-21 w 1962 roku. Pojemność została taka sama, ale dzięki zastosowaniu układu górnozaworowego, udało się uzyskać moc 70 KM i 150 Nm (M-20 generowała 122 Nm). Silnik S-21 trafił do Warszawy, Nysy, Żuka i Tarpana.

20.09.1896 | Pierwszy wyścig motocyklowy

Pierwszy wyścig motocyklowy odbył się 20 września 1896 roku na trasie Paryż – Nantes – Paryż. W zawodach wzięło udział 8 zawodników, a zwyciężył M. Chevalier, który – jadąc trzykołowym Michelin-Dion – osiągnął średnią prędkość 36 km/h.

21.09.2006 | Zakończenie produkcji Forda GT

Ford GT powstał jako hołd dla czterokrotnego zwycięzcy Le Mans, pogromcy niepokonanego w owym czasie Ferrari, Forda GT40, który od 1964 do 1969 roku włącznie wygrywał najbardziej prestiżowy dwudziestoczterogodzinny wyścig na świecie. Drugim powodem było uczczenie stulecia firmy.

Ford GT zachował sylwetkę oryginału, charakterystyczne drzwi otwierane do góry i sportowy charakter. Do napędu wykorzystano silnik V8 o pojemności 5,4-litra, który – dzięki doładowaniu – generował 558 KM i pozwalał na osiągnięcie 100 km/h w 3,8 sekundy, a prędkość maksymalna wynosiła 330 km/h. Był to najdroższy i najbardziej prestiżowy samochód owego czasu, jaki mógł zaproponować Ford, przez co trafił do wielu znanych osobistości. Z czasem jednak zainteresowanie modelem spadło.

Ostatni egzemplarz, jaki opuścił fabrykę w Wixom 21 września 2006 roku, nosił numer 4038, co oznacza, że Ford nie wykonał zakładanego planu produkcji 4500 egzemplarzy.

Dziś Ford GT to wydatek szalonych 250–300 tysięcy euro w Niemczech. Wszystko za sprawa niewielkiej ilości wyeksportowanych egzemplarzy. Szacuje się, że do Europy wysłano zaledwie około stu sztuk tego modelu.

Na następcę przyszło czekać do poprzedniego roku, gdy Ford rozpoczął produkcję drugiej generacji, tym razem dysponującej silnikiem V6 z dwiema turbosprężarkami, który produkuje 656 KM i 746 Nm momentu obrotowego.

22.09.2000 | Zakończenie produkcji Fiata 126p

We wrześniu 2000 roku legenda polskiej motoryzacji weszła w ostatni zakręt. Od 1973 roku w Bielsku-Białej, a później również w Tychach, produkowano Polskiego Fiata 126p, który pod tą nazwą funkcjonował do końca 1996 roku. W styczniu 1997 roku otrzymał oficjalną nazwę Maluch, która od dawna funkcjonowała w powszechnym obiegu.

22 września wyprodukowano ostatni samochód, zamykając tym samym historię najważniejszego pojazdu w historii polskiej motoryzacji. Wyprodukowano tysiąc egzemplarzy edycji limitowanej Happy End, dostępnej w dwóch kolorach – żółtym i czerwonym.

Przez ten czas oba śląskie zakłady opuściło 3,3 miliona egzemplarzy, które w dużej części zostały wyeksportowane do jednego z kilkudziesięciu krajów na całym świecie: od Węgier, po Kubę, Chilę i Nową Zelandię.

23.09.1940 | Prezentacja prototypu Willisa

Historycy wojskowości od lat dyskutują, jaki był najważniejszy pojazd w historii II wojny światowej. Wielu wskazuje na czołg T34, który ze względu na masowość, jest uznawany za najlepszy, choć bez wątpienia – nie najbardziej zaawansowany technicznie czy najlepiej opancerzony. Niektórzy zwracają uwagę na pojazd nieuzbrojony, ale szalenie ważny w działaniach wojennych – mianowicie na Willisa, zwanego potocznie Jeepem.

Jeep był wielozadaniowym, nieopancerzonym samochodem terenowym, który wyróżniał się dzielnością terenową, dzięki napędowi na cztery koła oraz prostotą techniczną. Można było go naprawić przy użyciu podstawowych narzędzi.

Pierwsza prezentacja samochodu miała miejsce na poligonie w bazie wojskowej Holabird 23 września 1940 roku. Prototyp nie był jednak konstrukcją firmy, a pojazdem Bantam BRC, którego producent również brał udział w przetargu na samochód dla armii. Finalny projekt marki Willis był podobny do zaprezentowanego we wrześniu pojazdu konkurencji, ale posiadał lepszy, 60-konny silnik w miejsce jednostki 48 KM.

Produkcja wersji końcowej rozpoczęła się w 1941 roku i trwała do 1945 roku. Przez ten czas wyprodukowano prawie 640 tysięcy egzemplarzy.