Kartka z kalendarza: 17–23 grudnia
Zapraszamy na przegląd wydarzeń z historii motoryzacji, których rocznica przypada w tym tygodniu.
17.12.1959 | Tysięczny Żuk
Produkcja pierwszego polskiego samochodu dostawczego ruszyła w lipcu 1959 roku w zakładach FSC Lublin, które od 1951 roku wytwarzały Lublina 51, lekką ciężarówkę na licencji GAZ-a 51. Jego następcą miał być autorski projekt, bazujący na technologii produkowanej w FSO, Warszawy (silnik, podwozie, zawieszenie, reflektory).
Do końca roku udało się wyprodukować ponad tysiąc egzemplarzy Żuka, co było powodem do dumy zakładu w Lublinie, bowiem strona rządowa nie wierzyła w możliwość tak szybkiego wprowadzenia do masowej produkcji tego samochodu.
Pierwszy model, A03, noszący przydomek „Smutek” – ze względu na projekt atrapy chłodnicy – był wytwarzany w wersji pickup. Przestrzeń bagażową można było okryć plandeką, a ładowność wynosiła 800 kg. Z czasem pracowano nad uzyskaniem większej ładowności (do 950 kg), jak również wprowadzono szereg wersji: furgon, wersja pożarnicza czy mikrobus.
Żuk przez kolejne lata był modernizowany, otrzymywał silniki z nowych Warszaw, jak również diesla, ale jego charakter pozostał taki sam. Produkcję zakończono w 1998 roku, gdy był już naprawdę archaicznym pojazdem. Przez ten czas udało się wyprodukować ponad 587 tysięcy egzemplarzy.
18.12.1895 | Powstaje Laurin & Klement – protoplasta Skody
Gdy 18 grudnia 1895 roku w Mlada Boleslav Vaclav Laurin i Vaclav Klement założyli swoją firmę, nie myśleli jeszcze o produkcji automobili.
Jeszcze w tym samym roku wprowadzono do produkcji rower marki Slavia i w krótkim czasie stali się jednymi z największych producentów rowerów, co pozwoliło im skierować się w stronę motoryzacji. W 1899 roku zbudowali swój pierwszy motorower, a w 1905 roku powstał samochód nazwany Voiturette A – był to czterokołowy pojazd o klasycznym dla tamtych czasów wyglądzie otwartej karocy. Pierwsze pojazdy były sprzedawane pod marką Laurin & Klement.
W historii marki L & K Skoda pojawiła się w 1924 roku, gdy w związku z pożarem fabryki, potrzebne było wsparcie z zewnątrz. Pomoc nadeszła od Skody, wtedy już dużego przedsiębiorstwa specjalizującego się w dostarczaniu broni i amunicji, lokomotyw, tramwajów czy pojazdów artyleryjskich. W 1925 roku Skoda kupiła firmę i w Mlada Boleslav zaczęły powstawać Skody. Dziś pamięć po założycielach objawia się m.in. w najwyższej wersji wyposażenia, odwołującej się do ich nazwisk.
19.12.1955 | Powstaje prototyp Skody Spartak
Skoda Spartak, a właściwie – Skoda 440, była bardzo ważnym pojazdem nie tylko w historii marki, ale również całej Czechosłowacji. Inżynierowie z Mlada Bolesav stanęli przed zadaniem budowy samochodu popularnego, który miał zmotoryzować społeczeństwo. Pierwszy prototyp, nazwany Sparatak, zbudowano 19 grudnia 1953 roku, a rok później rozpoczęto testy niewielkiej ilości pojazdów. Produkcja seryjna ruszyła w 1955 roku i trwała do 1959 roku, gdy pojawiła sie pierwsza Octavia, będąca rozwinięciem koncepcji Spartaka. Do tego czasu wytworzono ponad 85 tysięcy egzemplarzy.
Skoda 440 nie okazała się jeszcze prawdziwie masowym pojazdem, ze względu na dość wysoką cenę (ponad 27 tysięcy koron), co można było przełożyć na ponad 25 średnich pensji w Czechosłowacji, ale była popularnym, solidnym samochodem. Wyglądała nowocześnie i miała dość oszczędny, czterocylindrowy silnik o pojemności niespełna 1.1 litra i mocy 40 KM. Dość napisać, że wówczas w Polsce produkowano Warszawę M20, która generowała 50 KM z silnika o pojemności 2.1 litra, ważąc przy tym prawie 200 kg więcej.
20.12.1868 | Narodziny założyciela koncernu Firestone
Harvey Samuel Firestone, założyciel jednej z pierwszych firm oponiarskich na świecie, urodził się 20 grudnia 1868 roku w Columbianie w stanie Ohio. Już w 1890 roku zdecydował się na założenie własnej firmy, która produkowała gumowe opony dla powozów, a w 1900 roku założył markę Firestone Tire and Rubber Company, która bardzo szybko rozwinęła się dzięki współpracy z Fordem.
W 1906 roku Henry Ford doszedł do porozumienia z Harveyem S. Firestonem i to właśnie on był jedynym dostawcą opon do jego samochodów. Rozwój Forda, możliwy dzięki modelowi T, wpłynął również na znaczne zwiększenie produkcji w Firestonie. Z czasem firma zaczęła zakładać nowe fabryki i stała się jednym z największych producentów opon w USA.
Od 1988 roku Firestrone należy do Bridgestone'a. Zmiana właściciela była spowodowana zapaścią firmy w latach osiemdziesiątych. Dopiero przejęcie przez japońskiego konkurenta pozwoliło na utrzymanie firmy przy życiu i przeprowadzenie koniecznej restrukturyzacji.
21.12.1966 | Powstaje stutysięczne Porsche
W 2017 roku świętowano wyprodukowanie milionowego egzemplarza Porsche 911, a w samym 2017 roku firma wyprodukowała 246 tysięcy samochodów. Początki były jednak znacznie bardziej skromne.
Porsche 356 powstawało w niewielkiej liczbie egzemplarzy. Przed 15 lat produkcji wytworzono nieco ponad 76 tysięcy samochodów wszystkich wersji. Jubileusz stutysięcznego Porsche miał miejsce 21 grudnia 1966 roku.
Był to model 912, czyli zubożona wersja 911-stki, którą wprowadzono do produkcji w 1965 roku. Zamiast sześciocylindrowego silnika, zastosowano czterocylindrowego boksera, znanego z modelu 356, co pozwoliło na obniżenie ceny. Silnik o mocy 90 KM był wyraźnie słabszy niż ten z 911 (130 KM), ale nadal zapewniał dobre osiągi: pozwalał na rozpędzenie się do 185 km/h i osiągnięcie 100 km/h w 13,5 sekundy.
Stutysięczny samochód Porsche, 912 Targa, został oddany w ręce policji i służył jako radiowóz w Badenii-Wirtembergii.
22.12.1965 | Podpisanie umowy z Fiatem
Ratunkiem dla polskiego przemysłu motoryzacyjnego w latach sześćdziesiątych miała być zagraniczna licencja, która pozwoliłaby na wprowadzenie nowoczesnego pojazdu bez długotrwałego i kosztownego procesu wdrożenia autorskiego projektu. Porzucono koncepcję budowy Warszawy 210 na rzecz licencji z Fiatem.
Umowę między państwowym przedsiębiorstwem Motoimport a Fiatem podpisano 22 grudnia 1965 roku. Umowa zakładała wprowadzenie do produkcji w FSO samochodów Fiat 1300/1500, czyli poprzednika modelu 125. Umowa została aneksowana w połowie następnego roku, gdyż Fiat wyraził zgodę na przekazanie nowocześniejszego nadwozia bez dodatkowych opłat.
Tak powstał Fiat 125p, posiadający nadwozie włoskiego pierwowzoru, ale płytę podłogową i układ napędowy pochodzący z jego poprzednika. Pierwszy samochód, zmontowany w całości w włoskich części, opuścił bramę FSO 28 listopada 1967 roku. Nim produkcja na dobre się rozwinęła, Warszawa była nadal produkowana. Ostatni egzemplarz zjechał z taśmy w 1973 roku, zamykając tym samym pewną epokę w dziejach fabryki.
23.12.1932 | Carl Magee patentuje pierwszy parkometr
Carl Magee był prawnikiem i wydawcą gazet, z których ostatnia, Albugerque Tribune działała od 1933 do 2008 roku. Nie było to jednak jego największe osiągnięcie. W historii zapisał się jako wynalazca parkometru. 23 grudnia 1932 roku otrzymał patent na to rozwiązanie.
Pierwsze zastosowanie miało miejsce w śródmieściu miasta Oklahoma w 1935 roku. Koszt godzinnego postoju wynosił 5 centów, a maksymalnie można było postawić samochód na dwie godziny.
Parkometr pomysłu Carla Magee powstawał w firmie Rockwell International i był używany przez kolejne lata. Jego budowa była dość prosta – wewnątrz metalowej obudowy znajdował się mechanizm odliczania czasu, który sygnalizował na tablicy u góry urządzenia, ile pozostało czasu na postój. Gdy został on przekroczony, pojawiał się odpowiedni komunikat, a co za tym idzie – powstawało ryzyko mandatu.