Historia motoryzacji w Polsce: Fiat 125p - świeżość w polskiej motoryzacji
W latach sześćdziesiątych nasilały się ataki na FSO jeśli chodzi o jakość wykonania samochodów i ich przestarzałość. Jednocześnie władza potrzebowała nowego modelu, który mógłby być eksportowany zarówno do kraju RWPG jak i do państw Europy Zachodniej a Warszawy i Syreny nie nadawały się do tego. Ponadto zapotrzebowanie na samochody w kraju ciągle było bardzo duże. Zdecydowano się odnowić znajomość z Fiatem. 22 grudnia 1965 r. przedsiębiorstwo handlu zagranicznego POL-MOT podpisało umowę na montaż nowoczesnego czterodrzwiowego samochodu osobowego o pojemności skokowej silnika od 1300 do 1500 cm3 i mocy od 70 do 80 KM. Wraz z zakupem licencji, Fiat zgodził się na wykorzystywanie przez stronę polską około 90 patentów co umożliwiło unowocześnienie nie tylko przemysłu motoryzacyjnego, ale także innych sektorów gospodarki. Początkowo licencyjnym samochodem miał być Fiat 1300/1500, jednak strona polska wypracowała kompromis i do umowy dodano aneks, że Włosi przekażą licencję na nowe nadwozie z Fiata 125.
Polski Fiat 125p nie był więc odpowiednikiem włoskiej wersji. Znacznie bliżej było mu do starego Fiata 1300 i 1500 niźli do nowoczesnego, wyposażonego w silnik DOHC przyrodniego brata. Jako, że w Turynie wycofywano produkcję starych modeli, FSO przejęło linie produkcją silników i innych podzespołów. Znacznie ułatwiło i przyspieszyło to wdrażanie produkcji. Nowy Fiat, pomimo tego że nie był najnowocześniejszą konstrukcją i tak popchnął polską motoryzację o kilka kroków wprzód zarówno jeśli chodzi o właściwości trakcyjne, komfort jak i ekonomikę produkcji. Do wyprodukowania jednego Fiata potrzebowano o 70 kg mniej materiałów niż do stworzenia Syreny. Warto przy tym pamiętać o gabarytach obu pojazdów, komforcie podróżowania itd.
| |
W związku z wprowadzeniem nowego modelu do produkcji w FSO rozpoczęła się gorączkowa restrukturyzacja i modernizacja. Do 1970 r. wydano na ten cel dwa miliardy złotych. Bardzo szybko spłacono jednak zadłużenie wobec państwa, gdyż FSO generowała bardzo duży przychód jeśli chodzi o eksport dewizowy.
Polski Fiat do 1969 r. produkowany był tylko w wersji 1300 generującej 60 KM. Samochód mógł rozpędzić się do 140 km/h, a setkę osiągał w 21 sekund. Mocniejsza wersja 1500, która później zdominowała rynek generowała 70 KM, przyspieszała w 19 s i spalała średnio 9-10 litrów na setkę. Pierwsze egzemplarze trafiały do ministerstw i znanych ludzi. Samochód przez pierwsze lata produkcji był wręcz astronomicznie drogi i ciężko dostępny m.in. dlatego że wielką część produkcji wysyłano zagranicę – do krajów socjalistycznych (m.in. na Kubę), jak i na Zachód. Polski Fiat 125p w wersji kombi cieszył się powodzeniem w Wielkiej Brytanii, gdyż nie miał konkurentów w tej klasie.
| |
W 1971 r. wprowadzono kilka znaczących modyfikacji w konstrukcji samochodu: wzmocniono łożyskowanie tylnego mostu, wprowadzono bezobsługowy wał napędowy oraz osłonę przedziału silnika. W następnym roku wprowadzono pasy bezpieczeństwa dla kierowcy i pasażera, zamknięty układ chłodzenia i dwuobwodowy układ hamulcowy. Skrzynia biegów została przeniesiona z kolumny kierownicy do tunelu w podłodze.
Włosi przekazali również dokumentacje na wersję kombi Fiata 125, jednakże FSO nie było zainteresowane produkcją tego modelu. Wersja kombi wedle Fiata była przygotowana na podstawie modelu 124, przez co jej gabaryty uniemożliwiały stworzenie sanitarki. Nadwozie dla nowego kombi zamówiono w firmie Ghia. Produkcja tej wersji nadwoziowej rozpoczęła się w 1971 r. Poza zmianą stylistyczną kombi miało zwiększoną dopuszczoną masę całkowitą o 130 kg. Produkcję sanitarki rozpoczęto w 1972 r. natomiast trzy lata później przygotowano wersję sanitarki o podwyższonej przestrzeni medycznej. Na bazie wersji kombi zaprojektowano wersję pickup, która w kabinie posiadała miejsce dla dwóch osób oraz przestrzeń bagażową o ładowności 400 kg.
| |
Największe zmiany wizualne dzielące historię Fiata 125p na dwie części nastąpiły w 1975 r. wtedy do prowadzono zespolone lampy przednie i tylne i zderzaki bez kłów. Wśród kolekcjonerów i miłośników marki poszukiwane są pojazdy sprzed tej modernizacji. Do końca produkcji obyło się bez poważnych zmian w konstrukcji pojazdu.
W 1976 r. rozpoczęto przygotowywanie Fiata 125p do sprzedaży na rynku amerykańskim. Konstrukcja musiała zostać przystosowana do restrykcyjnych norm bezpieczeństwa i ekologii. Konieczność dostosowania się do tych wymogów spowodowała zwiększenie sztywności nadwozia, poprawienia kolumny kierownicy, zastosowanie sygnalizacji zapięcia bezpieczeństwa, uszczelnienie silnika itd.
| |
W momencie wprowadzenia do produkcji Poloneza, Fiat 125p był nadal produkowany jednak od 1 stycznia 1983 r. przemianowano jego nazwę na FSO 125p. Ostatni egzemplarz 125p zjechał z taśmy 29 czerwca 1991 r. Łącznie wyprodukowano około 1,44 miliona egzemplarzy.
Fiat 125p otworzył nową epokę w historii polskiej motoryzacji. Mimo zastosowania podwozia i wielu innych elementów ze starych modeli Fiata wniósł powiew świeżości do skostniałego rynku motoryzacyjnego Polski Ludowej i dał podwaliny pod rozwój Poloneza.