Z ramową konstrukcją

Nośność i sztywność

Jak już powiedzieliśmy, rama jest jednym z najważniejszych elementów układu jezdnego wymienionych powyżej rodzajów pojazdów. Nic w tym dziwnego, stanowi ona bowiem podstawową konstrukcję nośną, na której osadzone jest określone nadwozie. Podstawowym zadaniem ramy jest zapewnienie odpowiedniej sztywności, a także przejmowanie obciążeń powstałych na skutek działania rozmaitych sił, m.in. ciężkości oraz przeciążeń spowodowanych codzienną eksploatacją pojazdu. Nic zatem dziwnego, iż właściwy sposób wykonania ramy ma niebagatelny wpływ na bezpieczeństwo podróżowania. W pojazdach sportowych, terenowych, użytkowych, a także ciężarowych i użytkowych, stosuje się różne rodzaje ram, które gwarantują stabilność konstrukcyjną tych pojazdów.

Od kratownicowej do krzyżowej

Jednym z najczęściej stosowanych rodzajów ram, jest rama kratownicowa montowana w samochodach sportowych i rajdowych, a także w autobusach. Składa się ona z charakterystycznych kratownic, wykonanych z rur lub kształtowników. Innym typem ramy pojazdowej jest tzw. rama podłużnicowa, stosowana najczęściej w pojazdach terenowych i ciężarowych. Jest ona zbudowana z dwóch belek podłużnych, połączonych belkami poprzecznymi. Z kolei w samochodach sportowych używa się ramy przestrzennej, zapewniającej sztywność całego nadwozia. Całą gamę ram samochodowych uzupełniają ramy centralne i krzyżowe. Pierwsze z nich wykonuje się z płyty wytłoczonej z jednego arkusza blachy stalowej lub kilku połączonych ze sobą płatów blachy (znajduje ona zastosowanie głównie w samochodach dostawczych oraz w autobusach). Ramy centralne stosowane są też w niektórych samochodach ciężarowych, pracujących najczęściej w warunkach terenowych. Składają się one z jednej podłużnicy o przekroju rurowym lub skrzynkowym, ułożonej wzdłuż pojazdu. Z kolei rama krzyżowa charakteryzuje się dwoma podłużnicami, skrzyżowanymi ze sobą lub zbliżonymi do siebie.

Co się psuje?

Rama jest narażona na różnego rodzaju uszkodzenia, m.in. podczas kolizji, czy wypadków drogowych. Znaczne obciążenia pojazdu, zarówno dynamiczne jak i statyczne, powodują często znaczne odkształcenia struktury nośnej. Do głównych przyczyn powodujących zniszczenie konstrukcji można zaliczyć również zbyt dużą masę ładunku (np. przeładowanie naczepy lub przyczepy), a także jazdę po nierównych nawierzchniach oraz gwałtowne hamowanie. W przypadku samochodów dostawczych i ciężarowych, dochodzi do tego m.in. zły sposób załadunku i rozładunku towarów, czy np. używanie wywrotek i żurawi montowanych na ramie. Fachowcy są jednak zgodni: najczęściej do znacznych naruszeń konstrukcyjnych ramy dochodzi podczas wypadków, w których ulega ona kilku uszkodzeniom naraz.

Gdzie i jak naprawiać?

Jeśli dojdzie do uszkodzenia ramy, jej naprawę powinniśmy zlecić wyspecjalizowanej firmie, która dysponuje specjalistycznym sprzętem oraz przeszkolonym personelem. Najlepiej w tym przypadku zgłosić się bezpośrednio do producenta lub dilera samochodów ciężarowych. Dlaczego to takie istotne? W specjalistycznych zakładach będziemy mogli bowiem skorzystać z pomiaru laserowego oraz oprogramowania komputerowego. Z kolei sama naprawa ramy polega na odłączeniu jej od nadwozia, a następnie naprawie każdej części oddzielnie. Wymontowaną z pojazdu ramę mocuje się do urządzenia naprawczego z użyciem odpowiednich uchwytów i za pośrednictwem prasy hydraulicznej, o nacisku kilkudziesięciu ton. Ramę zabezpiecza się dodatkowo łańcuchami. Naprawa polega a ciągnięciu odkształceń za pomocą łańcuchów z odpowiednimi zaczepami, lub na dociskaniu odkształceń wypukłych specjalnymi trzpieniami. W ten sposób zgięty materiał może zostać wyprostowany, pęknięcia zaś zostaną następnie zaspawane, a poluzowane połączenia odpowiednio zabezpieczone. W większości przypadków konieczne jest zastosowanie kilku takich zabiegów, aby całkowicie wyprostować zniekształconą ramę. Jednak nie wszystkie elementy mogą być w ten sposób naprawiane. W przypadku znacznych skręceń mechanicznych elementów ramy, powinny one być bezwzględnie wymienione na nowe.