VIN - co to takiego?

Wszyscy właściciele samochodów spotkali się na pewno z trzyliterowym skrótem VIN (z ang. Vehicle Identification Number), stanowiącym unikatową identyfikację każdego pojazdu. Jednak niewielu posiadaczy czterech kółek może precyzyjnie określić, co oznaczają zapisane w niej litery i cyfry zwłaszcza, iż jest ich aż 17! Spróbujmy zatem przybliżyć czytelnikom naszego portalu poszczególne części składowe tajemniczego numeru VIN.

Gdzie go szukać?

Numer identyfikacyjny każdego pojazdu poruszającego się po drogach, jest wytłoczony na tzw. tabliczce znamionowej. Ta ostatnia, w zależności od producenta, jest umieszczana w różnych miejscach we wnętrzu samochodu. Najczęściej tabliczkę z numerem VIN można znaleźć pod maską, ale w niektórych modelach aut jest ona montowana również obok przednich drzwi kierowcy. VIN, który jest potocznie nazywany numerem nadwozia, jest również wpisany w dowodzie rejestracyjnym, każdego pojazdu, najczęściej w polu oznaczonym literą „E”.

Bez I, O i Q

Unikalny numer identyfikujący pojazdy, został wprowadzony w 1981 roku. Przed tą unifikacją producenci samochodów stosowali różne standardy i formaty oznaczania swoich modeli, które nie były ze sobą kompatybilne. Każdy numer VIN składa się, jak już napisaliśmy, z 17 znaków. Wśród nich znajdziemy zarówno liczby, jak i litery – z wyłączeniem I, O oraz Q. W Europie, a w zasadzie w krajach Unii Europejskiej, zapis ten jest zgodny z obowiązującą normą ISO 3779, z kolei w Stanach Zjednoczonych numer VIN jest dodatkowo wzbogacony o tzw. liczbę kontrolną (szersze omówienie znaczenia i celowości stosowania tej ostatniej znajduje się w ostatnim podtytule artykułu).

Rozbieramy VIN na … sekcje!

Numer identyfikacyjny pojazdu stosowany w krajach Unii Europejskiej (bo na nim się skupimy), składa się z trzech podstawowych sekcji. Pierwsza z nich oznaczana jako WMI (z ang. World Manufacturer Identifier), grupuje trzy pierwsze pozycje numeru VIN. Określają one symbol producenta danego auta oraz region, w którym się on znajduje. Kolejne sześć znaków składających się na drugą sekcję (VDS, z ang. Vehicle Descriptor Section), określa typ danego pojazdu, w tym m.in. rodzaj nadwozia, a także serię i typ zamontowanego w nim silnika. Ostatnią, trzecią sekcję numeru VIN, stanowią znaki na pozycjach od 10 do 17 (tzw. VIS, z ang. Vehicle Identifier Section). Identyfikują one numer seryjny danego samochodu, ale – w zależności od producenta – mogą również zawierać informacje dotyczące np. rodzaju zastosowanego napędu, czy opcji wykonania. W pojazdach z USA znak na pozycji 10. oznacza rok produkcji, jedenastka zaś koduje zakład producenta.

„Amerykany” z liczbą kontrolną

Nieco inaczej do numeru VIN podeszli amerykańscy producenci samochodów. Element znajdujący się na jego dziewiątej pozycji, pełni tam funkcję tzw. liczby kontrolnej VIN. O co chodzi? Liczba kontrolna stanowi sumę wartości liczbowej wszystkich znaków numeru VIN. Jest ona wyliczana na podstawie specjalnych tabel, w których poszczególnym literom odpowiada określona wartość liczbowa. Dodatkowo, każdej pozycji numeru VIN – od 1 do 17 (poza liczbą kontrolną 9), przypisana jest tabelarycznie określona waga. Aby wyliczyć liczbę kontrolną, należy pomnożyć wartości odpowiadające poszczególnym literom i liczbom przez wagi wynikające z ich pozycji w tabeli i zsumować otrzymane iloczyny. Otrzymaną wartość trzeba następnie podzielić przez 11, otrzymując w rezultacie tego działania matematycznego liczbę kontrolną. Jeśli ta ostatnia nie wylicza się prawidłowo, wtedy łatwo można zweryfikować, iż numer VIN jest nieprawidłowy, m.in. na skutek prób jego „modyfikacji”, czyli przebicia oznakowania.