230V w samochodzie? Nic prostszego!
Wyobraźmy sobie następującą sytuację: musimy skorzystać z laptopa w samochodzie - oczywiście na postoju - włączamy i po chwili ze zgrozą zauważamy, iż "siadła" bateria. Co robić? Oczywiście wrócić do przerwanej pracy dopiero po dojechaniu na miejsce i podpięciu laptopa do gniazdka prądu zmiennego. A przecież scenariusz tej scenki mógłby wyglądać inaczej, gdybyśmy dysponowali przetwornicą napięcia, nazywaną inaczej konwerterem, mogącą generować prąd o napięciu 230V. Urządzenie to pozwala m.in. na korzystanie w samochodzie z ładowarek do telefonów komórkowych, aparatów fotograficznych, kamer wideo, czy laptopów. Ze względu na to, iż przetwornice mogą pracować zarówno podczas jazdy, jak i na postoju, można również podłączyć do nich przenośne odbiorniki telewizyjne lub odtwarzacze DVD.
Z „miękkim startem”
Na rynku, w tym również w sprzedaży internetowej, można spotkać kilkadziesiąt typów przetwornic o zróżnicowanej mocy. Urządzenia dopuszczone do sprzedaży muszą posiadać szereg zabezpieczeń. Do najważniejszych zalicza się układy przeciwprzeciążeniowy i przeciwzwarciowy. Dobry konwerter musi również charakteryzować się zabezpieczeniem termicznym: w praktyce powinien bezawaryjnie pracować w szerokim zakresie temperatur, od + 60 st. C do – 5 st. C. Bezwzględnie musi też posiadać bezpiecznik chroniący przed odwrotną polaryzacją napięcia zasilającego, a także system zabezpieczający przed rozładowaniem akumulatora. Standardem w obecnie produkowanych przetwornicach napięcia, jest również tzw. układ miękkiego startu (softstart), chroniący zarówno konwerter, jak i zasilane urządzenie przed prądem rozruchowym o zbyt wysokim napięciu. Nowoczesne konwertery charakteryzują się przy tym wysoką sprawnością, przekraczającą z reguły 90 proc.
Jak dobrać właściwy konwerter?
Przy kupnie przetwornicy napięcia musimy bezwzględnie zwrócić uwagę na napięcie wejściowe. W przypadku konwerterów do samochodów osobowych i dostawczych, powinno ono wynosić 12 V. Na rynku dostępne są bowiem urządzenia przeznaczone do stosowania w ciężarówkach, a zatem przystosowane do napięcia wejściowego 24 V. Kiedy już wybraliśmy odpowiednią przetwornicę do naszego auta, musimy zdecydować jaka ma być jej moc (na rynku dostępne są konwertery o mocach od 150 do nawet 4.000 W). Inaczej mówiąc, należy zastanowić się, ile urządzeń elektrycznych będzie przez nią „obsługiwanych”, a także wziąć pod uwagę pojemność akumulatora w naszym aucie. Ten drugi warunek jest szczególnie istotny przy korzystaniu z przetwornicy na parkingu: urządzenie o zbyt dużej mocy w stosunku do pojemności baterii samochodowej, może spowodować jej rozładowanie i niemożność powtórnego uruchomienia silnika. Jak zatem dobrać konwerter? Fachowcy zalecają, aby z akumulatorem o pojemności 50 Ah, stosować przetwornice o mocach od 150 do 300 W, z 60-tką zaś przetwornice 350-400 Watowe. Dla baterii o pojemności 65 Ah wskazane są urządzenia o mocy 500-600 W, natomiast dla 75-tek generujące 800-1.200 W. W samochodach wyposażonych w akumulatory o pojemności 85 Ah, można stosować najmocniejsze przetwornice, w granicach od 1.500 do nawet 4.000 Wat.
Gdzie i jak montować?
Przetwornice napięcia nie należą do małych gabarytowo urządzeń. Dlatego też decydując się na zamontowanie konwertera w samochodzie, warto wybrać dogodną lokalizację. Najlepszymi miejscami są na pewno przestrzenie pod siedzeniami kierowcy lub pasażera, optymalnym zaś bagażnik. Pamiętajmy, iż przetwornica powinna być zamontowana na stałe, aby nie przemieszczała się w sposób niekontrolowany w czasie jazdy. A zatem miejsce na konwerter zostało już wybrane, czas aby podłączyć urządzenie do instalacji elektrycznej auta. I tu ważna uwaga. Pomimo tego, iż większość dostępnych na rynku przetwornic samochodowych (przede wszystkim o mocach do 300 W), dysponuje wtyczką zasilającą przystosowaną do gniazda zapalniczki, zaleca się podłączanie urządzenia bezpośrednio do akumulatora. Dlaczego? Zapewni to ochronę gniazdka zapalniczki przed awarią, na skutek ewentualnego przeciążenia. Poza tym podłączenie takie jest po prostu bardziej funkcjonalne: będzie można korzystać z przetwornicy i zapalniczki jednocześnie. Po dokonaniu podłączenia warto również podpiąć przedłużacz do konwertera: umożliwi to pasażerom pojazdu wygodne podłączanie do niej urządzeń elektrycznych.
Ile to kosztuje?
Ceny przetwornic napięcia są zróżnicowane i zależą przede wszystkim od ich mocy (w większości są one wyposażone w port USB). Konwerter 12/230 V o mocy 150 W można kupić już za ok. 80 zł. Za mocniejsze, 300 watowe urządzenie, wydamy w granicach 125-140 zł. Drożej, bo w granicach 300-400 zł, zapłacimy za przetwornicę generującą moc od 1.000 do 1.200 W, najwięcej zaś za urządzenia o najwyższych mocach (2.000 – 4.000 W). W ich przypadku musimy liczyć się z cenami zaczynającymi się od 500 zł.