Jak wziąć "kratkę" w leasing pomimo chaosu w przepisach

Zapowiadana likwidacja prawa do pełnego odliczenia podatku VAT od zakupu, leasingu i paliwa do samochodów „z kratką” skutecznie zachęciła przedsiębiorców do inwestycji: w samym wrześniu br. 50% wszystkich aut nabytych przez przedsiębiorców to właśnie samochody z homologacją ciężarową. I chociaż ponad 60% aut zakupionych przez firmy sfinansowały firmy leasingowe i wynajmu długoterminowego, to tak naprawdę leasing zmaga się z ogromną barierą.

Problemem jest luka w prawie. Brakuje przepisów wprowadzających ograniczenia i zmieniających obecną ustawę, jak też przepisów ustalających reguły przejściowe. Potencjalni klienci nie wiedzą, w jaki sposób rozumieć możliwość odliczenia pełnego VATu w leasingu w kontekście następnych miesięcy. Nie wiedzą też jakie reguły zostaną ustalone na najbliższe lata. Tak nie powinno być – mówi Mariusz Włodarczyk, członek zarządu BZ WBK Leasing. Z mnogości informacji dotyczących możliwości pełnego odliczania podatku VAT od zakupu i leasingu pojazdów z homologacją ciężarową – często od siebie bardzo odmiennych – bierze się chaos.

Teraz…

… można jeszcze skorzystać z całej ulgi podatkowej. Do tej pory nie ukazały się żadne nowe przepisy zmieniające obowiązującą regulację w ustawie o podatku VAT od samochodów z kratką. W dalszym ciągu obowiązują więc wytyczne Ministerstwa Finansów z lutego 2009 r., które jeszcze do końca tego roku zezwalają na pełne odliczenie podatku VAT od aut z homologacją ciężarową i paliwa do nich.

Od 1 stycznia 2011 r. …

...wchodzi ograniczenie. Od samochodów o dopuszczalnej ładowności powyżej 500 kg i dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony będzie można odliczać tylko 60% VAT, nie więcej niż 6 tys. złotych. Data wejścia ograniczenia (1 stycznia 2011 r.) jest jednak jedynie datą najbardziej prawdopodobną – zgoda Komisji Europejskiej z września nie została potwierdzona żadną formalną decyzją (nowymi wytycznymi czy projektem ustawy) wskazującą ten termin, teoretycznie istnieje więc możliwość, że się on przesunie.

Z przyjętych przez rząd w dniu 9 listopada założeń do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług wynika jednak, że powyższe ograniczenia są jedynie regulacją przejściową i będą obowiązywały do 31 grudnia 2012 r. Po tym terminie, w oparciu o zebrane w tym czasie doświadczenia, Ministerstwo Finansów dokona oceny, czy utrzymanie tego ograniczenia, w takiej samej lub zmienionej postaci, jest uzasadnione.

Taniej… i z prezentami

Z uwagi na nadchodzącą zmianę, zarówno producenci pojazdów, jak i spółki leasingowe oraz firmy zajmujące się CFM, realizują obecnie głośne kampanie sprzedażowe,, takie jak np. promocja aut z kratką i kartą paliwową, którą wprowadził ostatnio BZ WBK Leasing. Ich celem jest zwrócenie uwagi klientów na planowane niekorzystne dla nich zmiany przepisów i zachęcenie do zakupu czy leasingu aut z kratką jeszcze w tym roku. Taki stan rzeczy powoduje, że w salonach samochodowych panuje zwiększony ruch klientów, którzy ostatnie miesiące tego roku chcą jeszcze wykorzystać na uzyskanie pełnej ulgi w podatku VAT. Co więcej, pojawiają się nawet informacje o braku dostępności przed końcem roku niektórych marek pojazdów spełniających wymogi do pełnego rozliczenia podatku VAT.

Dlatego największy problem przedsiębiorcy mają z tym, czy do zachowania prawa do pełnego odliczenia podatku VAT od opłat leasingowych na samochód z kratką wystarczy samo zawarcie umowy leasingu przed końcem 2010 r. czy też do tego czasu wyleasingowany pojazd musi zostać zarejestrowany. Większość prawników jest zdania, że do pełnego odliczenia konieczne będą:

Zawarcie umowy leasingu przed 1 stycznia 2011 r.

W umowie takiej musi być maksymalnie precyzyjnie określony rodzaj pojazdu, na który zostaje podpisanie umowa leasingu i jego wartość. Wskazanie marki pojazdu czy też faktu, że będzie to samochód ciężarowy nie będzie wystarczające.

Zarejestrowanie umowy leasingu w urzędzie skarbowym do końca stycznia 2011 r. (o ile Ministerstwo Finansów nie zmieni daty wejścia ograniczenia)

Podpisana umowa leasingu musi zostać zarejestrowana urzędzie skarbowym właściwym dla korzystającego, w odpowiednim terminie, który wskaże ustawa nowelizująca VAT.

Niedokonywanie zmian w podpisanej umowie

Warto pamiętać, że po wejściu w życie ustawy nowelizującej, w zawartym wcześniej z firmą leasingową kontrakcie finansowym nie mogą zostać dokonywane żadne zmiany, w szczególności te, które dotyczą wartości pojazdu lub wpływają na wysokość podatku VAT do odliczenia.

To jednak nie koniec aut z kratką

Chociaż możliwość pełnego odliczenia podatku VAT od kratek zniknie w przyszłym roku możemy być pewni, że za kilka lat jeszcze o kratkach usłyszymy. Jak wyjaśnia Mariusz Włodarczyk, decyzja Rady Unii Europejskiej jest czasowa, co oznacza, że najprawdopodobniej po 31 grudnia 2012 r., czyli po tym, jak przepisy przejściowe przestaną obowiązywać, auta z kratką ponownie staną się towarem bardzo pożądanym przez polskie firmy. Przedsiębiorcy, aby inwestować i napędzać koniunkturę gospodarczą, potrzebują zachęt podatkowych, a tymczasem Państwo robi wiele, aby do inwestowania ich zniechęcić. Najgorszy w tym wszystkim jest brak jednoznacznych i trwałych zasad obowiązujących przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Przez ciągłe zmiany prawa zarządzającym firmami trudno jest planować swoją działalność – stwierdza Włodarczyk.

RAMKA: Historia zamieszania z kratką

Zamieszanie związane z odliczeniem VAT od aut firmowych z homologacją ciężarową zaczęło się w 2005 r. od tzw. sprawy Magoory. Spółka Magoora z Krakowa zawarła umowę leasingu auta z homologacją ciężarową, która uprawniała ją do pełnego odliczenia VAT zawartego w cenie paliwa. Następnie w życie weszły nowe przepisy wprowadzające ograniczenia w odliczaniu VATu. Spółka wystąpiła więc o interpretację ustawy do odpowiednich organów. Gdy ta okazała się negatywna, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zapytał o wiążącą interpretację budzących wątpliwości przepisów Europejski Trybunał Sprawiedliwości.

Zgodnie z wyrokiem ETSu z lutego 2009 r., przepisy polskiej ustawy o podatku VAT w zakresie dotyczącym odliczania VATu od samochodów naruszały prawo unijne i nie mogły być wiążące. W ślad za wyrokiem, Ministerstwo Finansów potwierdziło prawo do odliczenia VATu zarówno od paliwa jak i od nabycia oraz leasingu dla pojazdów mających homologację ciężarową. Wytyczne Ministerstwa, niestety niepotwierdzone żadnymi przepisami prawa, teoretycznie oznaczały jednak powrót do pełnego odliczenia VAT od pojazdów z kratką. Niestety już na tym etapie wielu przedsiębiorców miało wątpliwości, czy można podejmować decyzje inwestycyjne w oparciu o wytyczne, które nie mają rangi przepisów prawa. Ten brak pewności co do otoczenia prawnego był hamulcem już wtedy – podkreśla Mariusz Włodarczyk.

Wątpliwości części firm okazały się słuszne, bo pół roku po wydaniu interpretacji wyroku ETS, MF ogłosiło, że nie zamierza wycofać się z planu ograniczenia odliczeń VAT od samochodów „z kratką”. Decyzja wynikała z chęci zwiększenia wpływów do budżetu, ale to był spory krok wstecz w procesie wprowadzania zachęt podatkowych dla przedsiębiorców – mówi Mariusz Włodarczyk. Ministerstwo zapowiedziało ograniczenie prawa do odliczania VAT od samochodów z kratką i paliwa do nich do końca 2013 r. i wystąpiło o zgodę na nie do Komisji Europejskiej. Po raz kolejny nie podano jakiejkolwiek informacji, jak prawo będzie wyglądało po tym okresie. To, że przedsiębiorcy mogą klarownie określić otoczenie prawne tylko w krótkim horyzoncie jest sprzeczne z istotą państwa prawa i stabilnego porządku prawnego – dodaje Mariusz Włodarczyk z BZ WBK Leasing.

Komisja Europejska wyraziła zgodę na tymczasowe zniesienie w Polsce pełnego odliczenia VAT od zakupu aut z kratką w czerwcu br., a potwierdzenie tej decyzji przez Radę Unii Europejskiej we wrześniu br. dało polskiemu Ministerstwu Finansów zielone światło do odebrania przedsiębiorcom korzyści podatkowych. Dla polskich przedsiębiorców oznaczało to tylko jedno: regulacje umożliwiające odliczenie całej wartości VAT zawartego w cenie aut z homologacją ciężarową oraz paliwa do nich mogą zostać utrzymane najdłużej do końca tego roku.

Niestety, po decyzji Rady UE, Ministerstwo nie wydało formalnej decyzji o zniesieniu ograniczenia, nie są też znane zmiany w projekcie ustawy nowelizującej przepisy dotyczące VAT.