Skazani za jazdę na "podwójnym gazie" nie wiedzą o możliwości złagodzenia kary
Zatrzymanie dożywotnio prawa jazdy za prowadzenie auta na tzw. podwójnym gazie nie musi oznaczać definitywnego końca kariery jako kierowcy samochodowego. Istnieje możliwość odzyskania uprawnień do prowadzenia pojazdów mechanicznych pod warunkiem zainstalowania w aucie blokady alkoholowej. Wg Rzecznika Praw Obywatelskich zbyt mała jest jednak świadomość Polaków nt. takiej możliwości, dlatego też bardzo niewiele osób z niej korzysta.
Choć nie znamy statystyk dotyczących możliwości złagodzenia kary za jazdę samochodem pod wpływem alkoholu, to jednak stosowny przepis Kodeksu karnego wykonawczego (art. 182a § 1) jest wg wiedzy RPO bardzo rzadko stosowany.
Przypomnijmy. Wg polskiego prawodawstwa kierowanie pojazdem pod wpływem alkoholu jest albo przestępstwem, albo wykroczeniem - w zależności od poziomu alkoholu u prowadzącego (odpowiednio 0,5 i 0,2 promila alkoholu we krwi). Uznanie tego przez sąd każdorazowo oznacza jednak zastosowanie środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów. Po takim orzeczeniu starosta cofa danej osobie prawo jazdy.
Nowelizacja Kodeksu karnego wykonawczego z 20 marca 2015 r. wprowadziła jednak możliwość złagodzenia kary całkowitego zakazu prowadzenia pojazdu mechanicznego. W określonych przypadkach ten środek karny może zostać zastąpiony zakazem prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową.
Taka zmiana może nastąpić tylko na skutek orzeczenia sądu, nie wcześniej niż po upływie połowy zasądzonego wymiaru czasu, a w przypadku zakazu dożywotniego najwcześniej po upływie 10 lat. Dodatkowym warunkiem jest uznanie przez sąd, że postawa, właściwości i warunki osobiste sprawcy i jego zachowanie podczas wykonywania kary pozwalają sądzić, że prowadzenie przez skazanego pojazdu wyposażonego w blokadę alkoholową nie będzie stanowić zagrożenia dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Dopiero na wniosek sądu starosta zwraca skazanemu prawo jazdy.
Blokada alkoholowa wymusza każdorazowe badanie trzeźwości kierowcy i nie pozwala na uruchomienie silnika przy przekroczonym dopuszczalnym progu zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu.
Rzecznik Praw Obywatelskich, Adam Bodnar, podkreśla, że taka możliwość zamiany kary jest szczególnie ważna, gdy samochód jest środkiem utrzymania danej osoby lub jego rodziny albo jedyną możliwością transportu. Zwraca jednak uwagę, że wiedza o tym przepisie osób uprawnionych do ubiegania się o przedterminowy zwrot prawa jazdy jest zbyt niska. Praktycznie nikt ich o tym nie informuje.
Dlatego też rzecznik wystąpił do ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry o działania w celu rozpowszechnienie wiedzy o możliwości wynikającej z art. 182a § 1 Kkw.