Jubileusz prędkości: 115 lat ŠKODA Motorsport
Aż 115 lat temu rozpoczęła się wyjątkowa, pełna sukcesów historia zaangażowania ŠKODY w sport motorowy. 30 czerwca 1901 roku Narcis Podsedníček na motocyklu Laurin & Klement w wielkim stylu wygrał wymagający rajd z Paryża do Berlina. Producent z Mladej Boleslavi odniósł wielki sukces już w swoim pierwszym starcie.
„ŠKODA jest dumna ze swojej wyjątkowo bogatej historii wyścigowej. Jest to historia napisana przez mistrzów kierownic samochodów i motocykli – mistrzów takich jak Narcis Podsedníček” – mówi Dyrektor ŠKODA Motorsport, Michal Hrabánek. „Od 1901 roku zespół z Mladej Boleslavi brał udział w wyścigach i rajdach, które przyniosły nam i naszym fanom wiele wspaniałych chwil. W naszej historii były też chwile wyzwań, które musieliśmy przezwyciężyć. Dziś chcemy budować nasz zespół na dorobku tych pionierów motorsportu. Nieprzerwane pasmo zwycięstw, notowanych przez nasz obecny model Fabia R5, czynią tę rocznicę jeszcze bardziej okazałą.”
Jako najbardziej doświadczony zawodnik, Narcis Podsedníček (1866-1932) został wybrany na pierwszego reprezentanta czeskiego zespołu z Mladej Boleslavi w największym wówczas wydarzeniu wyścigowym na świecie: Rajdzie Paryż-Berlin. Dosiadając motocykl Laurin & Klement z silnikiem jednocylindrowym, Podsedníček był jednym z dziesięciu zawodników startujących w kategorii motocykli i zmotoryzowanych trójkołowców. Gdy na mecie pojawił się na długo przed przewidywaniami organizatorów 30 czerwca o godzinie trzeciej rano, jedynym świadkiem jego zwycięstwa był miejscowy policjant. Jako że jego przybycia nie mogli udokumentować nieobecni w tym momencie sędziowie, reprezentant czechosłowackiego konstruktora musiał się zadowolić tytułem „moralnego zwycięzcy”, podczas gdy na podium stanęli francuscy zawodnicy, jadący na trójkołowcach marki De Dion-Bouton. Występ Podsedníčka położył jednak fundament pod zaangażowanie w motorsport najpierw marki Laurin & Klement, a później ŠKODY.
„Narcis Podsedníček był jedną z kluczowych osób, mających wpływ na pierwsze trzydzieści lat rozwoju marki Laurin & Klement” – wyjaśnia Andrea Frydlová, Dyrektor Muzeum ŠKODY. „Najpierw był zaangażowany w budowanie siły marki lokalnie jako reprezentant, później awansował na pozycję szefa produkcji. Był jednym z pierwszych, którzy wykorzystywali motocykle Laurin & Klement do ścigania się” – dodaje Frydlová.
Od roku 1905 sukces jednośladów Laurin & Klement w sporcie kontynuowały automobile czechosłowackiej marki. Obok wielu zwycięstw w wyścigach górskich i wytrzymałościowych, czterocylindrowy Laurin & Klement FCS o mocy 95 KM ustanowił w 1908 roku na torze Brooklands w Wielkiej Brytanii rekord prędkości wynoszący 118,72 km/h.
W okresie międzywojennym ton rozwoju motoryzacji nadawała nowa generacja samochodów ŠKODY wspartych na ramie centralnej. W styczniu 1936 roku doskonały start w słynnym już wtedy Rajdzie Monte Carlo zaliczyła ŠKODA Popular Roadster. Rok później jej sukces powtórzył model ŠKODA Rapid coupé. Po drugiej wojnie światowej podstawowy model marki 1101 dominował na torze Spa-Francorchamps dzięki kierowcom z Czechosłowacji i innych krajów. Prosty model wielokrotnie udowadniał swoją wartość podczas startów w rajdach Monte Carlo czy Tour d’Europe. Podobną, świetną formę wykazywało wiele kolejnych modeli ŠKODY, w tym zaprezentowana w 1959 roku pierwsza Octavia.
Nowy rozdział w historii zaangażowania marki w motorsport otworzyła w 1964 roku ŠKODA 1000 MB wyposażona w nadwozie samonośne i zespół napędowy zamontowany za tylną osią. W kolejnych modelach ŠKODY znaczący sukces w rajdach odniósł norweski kierowca John Haugland.
W 1977 roku swoją wysoką jakość udowodniła ŠKODA 130 RS, która wygrała swoją klasę między innymi w Rajdzie Monte Carlo i Rajdzie Akropolu. Równolegle model ten doskonałe sprawdzał się także w wyścigach płaskich: w 1981 roku zdobył tytuł Mistrza Konstruktorów w Europejskich Mistrzostwach Samochodów Turystycznych (ETCC). Największe sukcesy Hauglanda przyszły za kierownicą modelu 130 LR. Jego klasowe zwycięstwo w jednym z najważniejszych wówczas rajdów RAC Rally w latach 1985 i 1986 do dziś robią wrażenie.
Kolejna era ŠKODY w motorsporcie przyszła wraz z debiutem modelu Favorit. Popularny hatchback był godnym następcą swoich wielkich przodków: załoga Pavel Sibera/Petr Gross cztery razy pod rząd wygrała nim Rajd Monte Carlo (klasa F2 w latach 1991–1994). ŠKODA potwierdziła swoją jakość jako konstruktor, wygrywając między innymi Puchar FIA klasy F2. Następcą rajdowego modelu Favorit była Felicia Kit-Car. Za jej sterami Stig Blomqvist wywalczył trzecie miejsce w RAC Rally w 1996 roku.
Wraz z debiutem rajdowej wersji modelu Octavia Kit-Car ŠKODA zdecydowała się na zaangażowanie w topowych rozgrywkach Rajdowych Mistrzostw Świata (WRC). W roku 2001 model Octavia WRC wywalczył trzecie miejsce w znanym z morderczych warunków Rajdzie Safari. Następca Octavii w zespole ŠKODA Motorsport, Fabia WRC, także odnosiła znaczące sukcesy w tej najwyższej rajdowej lidze świata.
Zdecydowanie najbardziej udanym modelem w całej 115-letniej historii udziału ŠKODY w sporcie była jednak dominująca na poziomie krajowym i światowym ŠKODA Fabia Super 2000. Jeżdżący tą nowoczesną czteronapędową konstrukcją z Mladej Boleslavi duet Jan Kopecký/Pavel Dresler osiągnął dla ŠKODY historyczny wynik, zdobywając tytuły Rajdowego Mistrza Europy (FIA ERC) i Rajdowego Mistrza Azji i Pacyfiku (FIA APRC) w dwóch kolejnych latach. Między rokiem 2009 a 2014 zawodnicy jeżdżący ŠKODĄ Fabia Super 2000 zdobyli w sumie ponad 50 krajowych i międzynarodowych tytułów.
W roku 2015 ŠKODA świętowała cztery zwycięstwa w Rajdowych Mistrzostwach Świata (WRC 2) swojej najnowszej konstrukcji, modelu Fabia R5. Bazujący na kompakcie trzeciej generacji wyczynowy samochód wyposażony w napęd na cztery koła i najnowsze zdobycze techniki uzyskał homologację FIA 1 kwietnia 2015 roku.
W swoim pierwszym sezonie jazdy nową ŠKODĄ Fabia R5 szwedzki duet Pontus Tidemand/Emil Axelsson zdobył dla czeskiego giganta motorsportu już czwarty tytuł Rajdowego Mistrza Azji i Pacyfiku z rzędu. Model ten zdobył w tym sezonie także pięć zwycięstw krajowych.
W tym roku załogi Pontus Tidemand/Jonas Andersson, Jan Kopecký/Pavel Dresler i Esapekka Lappi/Janne Ferm jadąc modelem Fabia R5 w barwach ŠKODA Motorsport z doskonałymi rezultatami rywalizują w Rajdowych Mistrzostwach Świata (WRC 2). Ich historyczne dokonania budują kolejny świetlany rozdział w 115-letniej historii zaangażowania ŠKODY w sporty motorowe.