Tłok silnika – co to jest?
Tłok silnika jest podstawowym elementem wchodzącym w skład układu cylinder-tłok w silnikach spalinowych. Jest on wykonany ze stopu aluminiowo-krzemowego i połączony przegubowo (za pomocą sworznia) z korbowodem. Podstawowym zadaniem tłoka jest odbieranie energii mechanicznej spalanej mieszanki paliwowo-powietrznej podczas pracy silnika.
Jak to działa?
Tłok wykonuje cztery ruchy posuwisto-zwrotne w jednym cyklu roboczym (wyjątek stanowi silnik Wankla, w którym zastosowano tzw. tłok obrotowy). Na ruchy tłoka, zwane inaczej suwami, składają się: ssanie, sprężanie, praca i wydech.
Co się psuje – uszkodzenia mechaniczne
Najczęstszą przyczyną uszkodzeń tłoków silników jest zerwanie się paska rozrządu. Następuje wtedy kolizja tłoków i zaworów. Uderzenie tłoków w zawory powoduje wykrzywienie trzonków tych ostatnich. Uszkodzeniu ulegają również same tłoki, a także prowadnice zaworów. W skrajnych wypadkach dochodzi też do uszkodzenia korbowodu i głowicy silnika (pęknięcie uszczelki). Wyjątkiem są tzw. silniki bezkolizyjne – po zerwaniu się paska nie dochodzi do zderzenia tłoków z zaworami.
Co się psuje – uszkodzenia techniczne i warsztatowe
Uszkodzenie tłoka silnika powoduje również nagły wzrost jego temperatury oraz ciśnienia wewnątrz cylindra. Dochodzi wtedy do przegrzania się silnika (zatarcia na powierzchniach bocznych tłoka). Podobne objawy powoduje też zbyt mała ilość oleju na części prowadzącej tłoka (tzw. film olejowy) lub utrata jego właściwości smarnych na skutek zużycia lub zabrudzenia. Na skutek błędów warsztatowych dochodzi również do „zakleszczania” się tłoków w cylindrach. Powodem mogą być niewłaściwe lub nieprawidłowo obrobione tuleje wstawiane po remoncie silnika lub zbyt mocne dociągnięcie śrub głowicy.
Co się psuje – uszkodzenia eksploatacyjne
Brak okresowej wymiany oleju przyczynia się do zatarcia tłoków oraz nadmiernej eksploatacji powierzchni czołowych pierścieni. Uszkodzenia powodują ponadto zanieczyszczenia zewnętrzne przedostające się do wnętrza silnika poprzez układ dolotowy (brak okresowej wymiany zużytego filtra powietrza).