Sprzęgło samonastawne – co to takiego?
Do zrozumienia istoty tego rodzaju rozbudowanej wersji sprzęgła, konieczna jest znajomość działania sprzęgła standardowego. Jego podstawowym zadaniem jest chwilowe odłączanie silnika od układu przeniesienia napędu podczas zmiany biegów oraz ochrona przed przeciążeniami przy przenoszeniu sił napędowych. Najczęściej spotyka się jednotarczowe sprzęgła z tarczami ciernymi i sprężyną talerzową, montowane głównie w pojazdach z manualną skrzynią biegów. Rozbudowaną wersję tradycyjnego sprzęgła, stanowi tzw. sprzęgło samonastawne. Sprzęgło samonastawne jest wyposażone w dodatkowe elementy, których zadaniem jest uniezależnienie ruchu sprężyny talerzowej od stopnia zużycia okładzin tarczy ciernej, co umożliwia uzyskanie stałej siły wysprzęgania w czasie całej eksploatacji strzegła.
Jak to działa – z łożyskiem wyciskowym
W samochodach montowane są dwa rodzaje sprzęgieł samonastawnych, oznaczone jako XTend i SAC (różnią się od siebie konstrukcją, ale zasada działania jest podobna). Między sprężyną talerzową a płytą dociskową znajduje się tzw. mechanizm wyrównawczy. Jego zadaniem jest dokonywanie korekty (przesunięcia) podparcia sprężyny talerzowej, w miarę eksploatacyjnego zużywania się tarczy ciernej sprzęgła. Dzięki temu sprzęgło jest samoregulowalne, co zapewnia jego bezobsługowość przez cały okres eksploatacji (montowane są już samonastawne sprzęgła dwutarczowe, np. w prototypie sportowej wersji BMW serii 5, czyli BMW M5 (F10).
Jak to działa – z włącznikiem sprzęgła
W samochodach wyższych klas z manualnymi skrzyniami biegów, montowane są samonastawne sprzęgła z tzw. włącznikami sprzęgła. W odróżnieniu od tradycyjnego łożyska wyciskowego z tuleją prowadzącą, zastosowano w nich skomplikowany mechanizm uruchamiający sprzęgło samonastawne, składający się z napędu ślimakowego, czujnika ruchu i silnika sterującego. Mechanizm jest kontrolowany przez tzw. wysokoobrotowy regulator sieciowy (magistrala HSCAN). Informacje dotyczące prędkości obrotowej silnika oraz pozycji przepustnicy kierowane są do jednostki sterującej, która decyduje o konkretnym działaniu (sprzęgania lub wysprzęganiu).