Silnik spalinowy to maszyna służąca do konwersji energii zmagazynowanej w związkach chemicznych na energię mechaniczną służącą do napędu samochodu bądź innego pojazdu silnikowego. Wyróżnia się kilka typów silników spalinowych, które można sklasyfikować zależnie od przyjętej metodologii.
Podstawowy podział wyróżnia silniki spalinowe spalania otwartego i spalania zamkniętego. Jak sama nazwa wskazuje, w silnikach spalania otwartego, spalanie mieszanki paliwowo - powietrznej następuje w komorze spalania, która nie jest uszczelniona. Natomiast silniki spalania zamkniętego realizują proces spalania mieszanki w szczelnej komorze spalania (cylindrze). Powszechnie stosowanym kryterium podziału jest sposób zapłonu mieszanki paliwo - powietrznej. Wyróżnia się silniki o zapłonie iskrowym oraz o zapłonie samoczynnym (diesel).
Trzonem każdego silnika jest kadłub. W początkach motoryzacji był on złożony z wielu części, które były łączone za pomocą śrub. Wieloskładnikowość sprawiała, że pojawiały się poważne problemy ze szczelnością i trwałością tego elementu, co bezpośrednio przekładało się na parametry pracy całego układu. Wraz z rozwojem motoryzacji dążono do udoskonalenia projektu poprzez metody odlewnicze (cały kadłub stanowił jeden odlew).
Najczęściej stosowanym materiałem do wytwarzania bloku silnika było żeliwo (rzadziej aluminium). Powszechność i uniwersalność żeliwa polega na jego odporności na procesy ścierne, słabe przewodzenie fal akustycznych, łatwość obróbki oraz niebywała odporność na wysokie ciśnienie panujące w komorze silnika.
Kadłub jest elementem, z którym powiązane są wszystkie najważniejsze elementy silnika spalinowego (głowica, mechanizm korbowy, układ rozrządu). Stanowi on trzon jednostki napędowej, dźwignię dla wielu jej elementów. Jego smarowanie odbywa się przez szereg przewodów, kanałów i mniejszych kanalików. Dzięki odpowiednio ukształtowanej strukturze tworzy też kanały dolotowe i wydechowy.
Od góry kadłub przykryty jest głowicą. Element ten jest odpowiedzialny za zapewnienie odpowiedniej szczelności komór spalania. Praca silnika spalinowego jest realizowana poprzez zamontowane w cylindrach tłoki i układ korbowy. Do cylindrów zasysane jest powietrze poprzez kanał dolotowy. Mieszanka paliwowo - powietrzna ulega spaleniu w cylindrach. Wytworzona energia powoduje przesunięcie tłoka w dół i przekazanie energii na korbowód. Korbowód, będący łącznikiem pomiędzy tłokiem a wałem korbowym, poprzez swój ruch dokonuje konwersji ruchu posuwisto - zwrotnego tłoka na ruch obrotowy wału korbowego.
Spaliny powstałe w wyniku spalenia mieszanki paliwowo - powietrznej ulegają wydaleniu z układu poprzez kanał wylotowy. Za sterowanie napływem świeżego powietrza do cylindrów oraz wydalaniem spalonego powietrza odpowiada mechanizm rozrządu. W jego skład wchodzą:
Rola zaworów polega na otwieraniu i zamykaniu kanałów dolotowych i wylotowych odpowiedzialnych za doprowadzanie świeżego powietrza i odprowadzanie spalin na zewnątrz. Wałek rozrządu napędzany jest siłą pochodzącą z wału korbowego za pomocą paska rozrządu (lub łańcuszka rozrządu).
Newralgicznym punktem silnika są układy smarowania i chłodzenia. Ten pierwszy jest niezbędny do zniwelowania tarcia towarzyszącego ruchowi względnemu współpracujących elementów, te drugi do odprowadzenia nadmiaru ciepła generowanego podczas procesów spalania.
Układ smarowania składa się z:
Układ chłodzenia składa się przede wszystkim z: