Przekaźniki elektryczne – co to takiego?
Są to urządzenia zapewniające właściwy przepływ prądu z akumulatora do określonego odbiornika. Dzięki nim funkcjonują np. kierunkowskazy, światła mijania, drogowe oraz przeciwmgłowe. Przekaźniki elektryczne są też odpowiedzialne m.in. za sterowanie elektryczne szyb, otwieranie i zamykanie centralnego zamka, a także ogrzewanie wnętrza samochodu.
Jak to działa?
Po włączeniu określonego urządzenia odbiorczego, przez uzwojenie przekaźnika zaczyna przepływać prąd. Pole magnetyczne powstałe w jego rdzeniu ferromagnetycznym, przyciąga specjalną ruchomą płytkę (zworę), wraz ze znajdującym się na jej końcu stykiem do drugiego, nieruchomego styku. W momencie ich zwarcia możliwy jest przepływ prądu z akumulatora do odbiornika. Po wyłączeniu urządzenia odbiorczego, prąd przestaje płynąć przez uzwojenie elektromagnesu – ruchoma zwora zostaje odciągnięta za pomocą sprężyny i następuje rozwarcie styków.
Po co stosuje się przekaźniki elektryczne?
Dzięki tym urządzeniom możliwe jest użycie cienkich przewodów elektrycznych do przewodzenia prądu, o natężeniu od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu amperów. Bez nich należałoby użyć grubych kabli o dużym przekroju poprzecznym, na linii akumulator – włącznik urządzenia odbiorczego – skrzynka bezpiecznikowa – odbiornik.
Jakie przekaźniki?
We współczesnych samochodach stosuje się trzy główne rodzaje przekaźników elektrycznych. Najwięcej jest przekaźników z tzw. otwartymi stykami (w obwodach wszystkich rodzajów świateł – drogowych, mijania, przeciwmgłowych, do uruchamiania sygnału dźwiękowego, ogrzewania tylnej i przedniej szyby). Ich działanie polega na złączeniu styków podczas przepływu prądu przez uzwojenie elektromagnesu. Do uruchamiania alarmów i immobiliserów stosuje się przekaźniki z tzw. stykami zamkniętymi. Ich rozwarcie i włączenie się określonego odbiornika wymusza przepływający prąd. W obwodach centralnego zamka lub sterowania elektrycznego szyb, montowane są przekaźniki z nieruchomymi stykami – górnym i dolnym. Za zmianę napięcia doprowadzanego do odbiornika odpowiedzialna jest poruszająca się pomiędzy nimi zwora.
Co się psuje, jak wymieniać i na co zwracać uwagę?
Przekaźniki elektryczne ulegają uszkodzeniom mechanicznym i elektrycznym. Podczas wymiany należy pamiętać, aby uszkodzony przekaźnik zastępować takim samym typem (otwarty – otwartym lub zamknięty – zamkniętym). Trzeba mieć również na uwadze fakt, iż „nóżki” wtykowe różnych typów przekaźników mogą mieć takie samo rozmieszczenie i pasować do różnych gniazd. Chodzi o to, że przekaźnik uda się włożyć poprawnie, ale po włączeniu prądu dojdzie do zwarcia w instalacji elektrycznej określonego odbiornika (w szczególności chodzi o tzw. urządzenia wielofunkcyjne z opóźnionym wyłączaniem).