Poduszka powietrzna to specjalnie ukształtowany worek, napełniany gazem wystrzelanym pirotechnicznie podczas zderzenia czołowego lub bocznego. Poduszka powietrzna (z ang. airbag), wchodzi w skład tzw. pasywnego/biernego systemu bezpieczeństwa, mającego na celu zamortyzowanie uderzenia kierowcy i pasażerów o elementy pojazdu w wypadku kolizji drogowej. Rozmiary czołowej poduszki powietrznej są ściśle określone i wynoszą 35–45 dm³ dla kierowcy i 60–75 dm³ dla pasażera. Mniejsze lub większe mogą być poduszki boczne, tylne lub kolanowa. W myśl przepisów obowiązujących w krajach Unii Europejskiej, każdy fabrycznie nowy samochód musi być wyposażony w przynajmniej jeden airbag – czołową poduszkę powietrzną kierowcy.
Za prawidłowe działanie poduszki powietrznej odpowiadają tzw. czujniki bezwładnościowe, rozmieszczone w różnych miejscach pojazdu. Rozpoznają one siłę i kierunek zderzenia, zawiadując nad aktywacją odpowiednich poduszek. Czas pełnego otwarcia się (napełnienia azotem lub dwutlenkiem węgla), to kilka tysięcznych części sekundy od momentu rozpoczęcia zderzenia. Kierowca lub pasażer uderzający w poduszkę powoduje wypchnięcie z niej gazu, który uchodzi przez boczne otwory.
W samochodach najczęściej montowane są dwa airbagi czołowe: kierowcy (standardowo) i pasażera (standardowo lub opcjonalnie). Pierwszy z nich (mniejszy), jest instalowany w kierownicy, drugi zaś – większy, znajduje się przeważnie nad schowkiem naprzeciw fotela pasażera.
Zadaniem czołowych poduszek powietrznych jest ochrona głowy oraz klatki piersiowej kierowcy i pasażera przed uderzeniem w kierownicę i deskę rozdzielczą. Nowoczesne poduszki przednie charakteryzują się różnym stopniem napełnienia podczas aktywacji. Dzięki temu można dostosować stopień wypełnienia poduszki do siły uderzenia i w konsekwencji chronić podróżujących na przednich fotelach przed potencjalnymi obrażeniami.
Airbag pasażera można samodzielnie dezaktywować: jest to niezbędne w sytuacji, kiedy przewozimy dziecko w foteliku na przednim siedzeniu lub jakieś bagaże. Wyłączenie poduszki pasażera odbywa się poprzez przekręcenie kluczykiem specjalnego zamka (w przednim schowku lub w bocznej części deski rozdzielczej po stronie pasażera) lub przekręcenie pokrętła.
W większości przypadków są one instalowane w zewnętrznych bokach oparć foteli – zawsze w komplecie, czyli dla kierowcy i pasażera. Auta klas wyższych oferują również poduszki boczne dla pasażerów tylnej kanapy. Zadaniem bocznych airbagów jest ochrona głowy, tułowia i kończyn górnych przed uderzeniami bocznymi. Aktywują się one po tej stronie pojazdu, po której nastąpiło uderzenie (po drugiej są nieaktywne). W samochodach rzadziej montowane są również poduszki kolanowe (dla kierowcy i pasażera przedniego fotela). Poduszka kolanowa kierowcy znajduje się pod kolumną kierowniczą, airbag pasażera to często powiększona poduszka czołowa. Poduszki kolanowe chronią kolana przed skutkami uderzenia.
W górnej części słupków montowane są tzw. kurtyny powietrzne. Ich zadaniem jest ochrona głów kierowcy i pasażerów podczas uderzeń bocznych, jak również potencjalnego dachowania. Kurtyny powietrzne obejmują zazwyczaj pierwszy i drugi rząd siedzeń (są wyjątki), w przypadku modeli siedmioosobowych stosowane są również airbagi chroniące jednocześnie trzy rzędy siedzeń. Aktywowane są tylko kurtyny po stronie bocznego uderzenia.
Centralna poduszka powietrzna (pomysł firmy GM) montowana jest w oparciu przedniego fotela kierowcy i ma za zadanie chronić ciała kierowcy i pasażera przed wzajemnym oddziaływaniem (zderzeniem) w przypadku zderzenia bocznego.
Zobacz też: Inteligentna poduszka powietrzna