Element układu smarowania, odpowiedzialny za oczyszczanie krążącego w mechaniźmie oleju z zanieczyszczeń przedostających się do niego podczas normalnej eksploatacji. W samochodach filtry oleju stosuje się w silnikach oraz w automatycznych skrzyniach biegów.
Najczęściej stosowane w silnikach spalinowych filtry, to filtry o budowie przegrodowej, w których medium filtrującym jest specjalny papier filtracyjny, spełniający określone wymagania. Filtr oleju ma za zadanie usunąć zanieczyszczenia o wielkości 1/50 milimetra. Ważnym elementem filtra oleju silnikowego jest zawór nadciśnienia, który otwiera się w przypadku, kiedy w obudowie filtra dochodzi do wzrostu ciśnienia.
Dzieje się tak wtedy, kiedy filtr jest już mocniej zabrudzony i swobodny przepływ oleju byłby przez to utrudniony. Zawór nadciśnienia zapewnia smarowanie nawet wtedy, kiedy sam filtr nie jest już zdolny do pełnienia swoje funkcji. Lepiej bowiem, by filtr nie działał, aniżeli uniemożliwiał smarowanie silnika.