Pojazd uprzywilejowany - jak się zachować?
Ruchliwe i zakorkowane skrzyżowanie w samym centrum Poznania, tuż po godzinie 16 w piątek. Dwa pasy pełne stojących i trąbiących aut, których kierowcy z niecierpliwością czekają na wydostanie się z tego korka. Nagle w oddali, w lusterku wstecznym, zaczyna pobłyskiwać niebieskie światło a do uszu kierowców dobiega alarmujący dźwięk syreny. Nadjeżdża karetka. Kierowcy w popłochu zaczynają torować uprzywilejowanemu pojazdowi drogę, ale pośród nich jest jedno auto, które niefortunnie blokuje utorowany przez pozostałych kierowców przejazd.
Iluż to z nas doświadczyło takiej sytuacji – nerwowość wynikająca z przeświadczenia, że trzeba się usunąć na bok, by ułatwić ratownikom udzielanie pomocy potrzebującym. Niedoświadczeni kierowcy w takiej sytuacji potrafią zachować się bardzo nierozsądnie, i zamiast ułatwić przejazd pojazdowi uprzywilejowanemu, utrudniają go lub uniemożliwiają w ogóle tamując ruch.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami pojazdy uprzywilejowane to wszystkie pojazdy wysyłające przerywany niebieski sygnał świetlny oraz tonowy sygnał dźwiękowy o zmiennej częstotliwości. Dodatkowo pojazd uprzywilejowany musi poruszać się z włączonymi światami mijania lub drogowymi. Do aut tej grupy zaliczamy pojazdy policji, pogotowia ratunkowego, straży pożarnej, straży granicznej, pogotowia gazowego, nadzór ruchu MPK, służby celnej, BOR, CBA, ITD, SW, ABW oraz auta wykorzystywane do ratowania życia i zdrowia ludzkiego, które posiadają stosowne zezwolenie ministra spraw wewnętrznych.
W razie pojawienia się takiego pojazdu na drodze uczestnik ruchu ma obowiązek niezwłocznego ustąpienia mu miejsca w celu ułatwienia przejazdu, nawet gdy oznacza to usunięcie się z drogi, zatrzymanie się lub przejazd na czerwonym świetle z zachowaniem wszelkich środków ostrożności.
Pojazdy uprzywilejowane, jak sama nazwa wskazuje, mają charakter priorytetowy na drodze, tzn. w celu ratowania zdrowia i życia ludzkiego, przy zachowaniu wszelkich środków ostrożności, mają prawo niestosować się do obowiązujących przepisów (prędkość, sygnalizacja świetlna, zakaz wjazdu, zakaz postoju, zakaz zatrzymywania się, droga jednokierunkowa i wiele innych). Pomimo uprzywilejowanego charakteru pojazdy tego typu mają obowiązek stosowania się do sygnałów wydawanych przez kierujących ruchem.
Inną grupę pojazdów, także wyposażonych w sygnał świetlny, stanowią pojazdy specjalne. Pojazdy specjalne to pojazdy, które na mocy obowiązującej ustawy, wyposażone są w pomarańczowy sygnał świetlny i mają prawo niestosowani się do zakazów zatrzymywania się i postoju oraz prawo do poruszania się po chodnikach z zachowaniem wszelkich środków ostrożności. Do tej grupy pojazdów zalicza się m.in. pojazdy wykonujące na drodze prace porządkowe, modernizacyjne i interwencyjne.
Pojawienie się pojazdu uprzywilejowane na drodze wcale nie musi oznaczać nerwowej sytuacji i paniki. Należy jednak do pojawienia się takiego auta za nami podejść w odpowiedni sposób – nasze pozytywne nastawienie, chęć pomocy potrzebującym i mobilizacja sprzyjająca zdroworozsądkowemu myśleniu zdecydowanie skuteczniej przyczynią się do odpowiedniego zachowania, niż wszechogarniająca panika skutkująca nieprzemyślanymi, by nie powiedzieć, głupimi posunięciami. Dlatego warto przy przepuszczaniu pojazdu uprzywilejowanego przede wszystkim zachować zdrowy rozsądek i nie porzucać rozsądnego myślenia – tym sposobem sami przyczynimy się do uratowania komuś życia, a przynajmniej nie utrudnimy tego powołanym do tego specjalistom.